Καυτανζόγλειο: Από στολίδι σε συντρίμμι

Σαν σήμερα το 1960 ο Πρωθυπουργός, Κωνσταντίνος Καραμανλής, εγκαινιάζει το Καυτανζόγλειο Στάδιο. Ένα γήπεδο στολίδι για την εποχή, που φιλοξένησε μέχρι και τελικό ευρωπαϊκής διοργάνωσης, όμως σήμερα δεν έχει σε καμία περίπτωση τη λάμψη του παρελθόντος. 

Γράφει ο Παναγιώτης Χονδρός

Αρκετά στάδια στη χώρα μας αντιμετωπίζουν προβλήματα τον τελευταίο καιρό. Ένα από αυτά είναι και το Καυτανζόγλειο, το οποίο βρίσκεται σε τραγική πραγματικά κατάσταση. Προχθές, στον αγώνα του Ηρακλή με τον ΠΑΟΚ Β' για τη Super League 2 το κοιτούσες και απορούσες, αν οι ποδοσφαιριστές μπορούν να παίζουν μπάλα σε αυτό το κυριολεκτικά χωράφι. Βέβαια, δεν είναι μόνο ο αγωνιστικός χώρος το θέμα. Πρόβλημα αντιμετωπίζει τόσο ο φωτεινός πίνακας, όσο και τα αποδυτήρια. Δεν ήταν πάντα αυτή η εικόνα όμως. Η ιστορία του γηπέδου, οι δόξες που γνώρισε και το πως φτάσαμε ως εδώ στο κείμενο που ακολουθεί.

Σαν σήμερα, λοιπόν, το 1960 ο Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής εγκαινιάζει το Καυτανζόγλειο στάδιο, που είχε θεμελιωθεί τέσσερα χρόνια νωρίτερα και συγκεκριμένα στις 26 Οκτωβρίου του 1956. 

Πως φτάσαμε ως εκεί;

Η ιστορία του γηπέδου ξεκινά από πολύ νωρίτερα. Στις 4 Νοεμβρίου του 1931 ο Λυσίμαχος Καυτανζόγλου συντάσσει τη διαθήκη του, στην οποία αφήνει όλη την περιουσία του για την ανέγερση στη Θεσσαλονίκη «Πανελληνίου Ηρώου» για τους αγωνισθέντες για την ελευθερία από την άλωση της Κωνσταντινούπολης και μεταγενέστερα. Μέσα στους ήρωες ήταν και ο παππούς του, Ιωάννης Γούτας Καυτανζόγλου, μέλος και χρηματοδότης της Φιλικής Εταιρείας. 

Ο Λυσίμαχος υπήρξε διακεκριμένος νομικός και διπλωμάτης, ενώ διετέλεσε πρόξενος σε Αίγυπτο, Κωνσταντινούπολη και Λονδίνο, όπου ανέλαβε και τη διεύθυνση της ελληνικής πρεσβείας.

Στις 4 Νοεμβρίου του 1931 συντάσσει, όπως είπαμε, τη διαθήκη του, στην οποία υπήρχε ως επιθυμία του να τιμηθούν οι ήρωες του ελληνισμού. Να πούμε κάπου εδώ, ότι στη ζωή του είχε επαφή και με τον αθλητισμό, αφού σε ηλικία 25 ετών είχε ιδρύσει τον Όμιλο Αντισφαίρισης Αθηνών μαζί με άλλα γνωστά μέλη της τοπικής κοινωνίας. 

Το έργο, παρόλα αυτά, δεν ξεκίνησε ποτέ και ίσως μπορούμε να το συνδέσουμε και με τα δύσκολα χρόνια που πέρασε ξανά η Ελλάδα στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Για να φτάσουμε στις αρχές της δεκαετίας του 1950, όταν και η Κυβέρνηση συμφωνεί με τους απογόνους του να ικανοποιήσουν την επιθυμία του Λυσίμαχου Καυτανζόγλου, αλλά ταυτόχρονα να την τροποποιήσουν κάπως και να χτιστεί ένα νέο στάδιο. Και στα πλαίσια αυτά δημοσιοποιείται το νομοθετικό διάταγμα της 3ης Νοεμβρίου 1956, με το οποίο έγινε τροποποίηση της θελήσεως του διαθέτη και το οποίο ανέφερε ότι «προς την εκπλήρωσιν της θελήσεως τούτου» θα αναγείρονταν στον χώρο του προτομές της οικογένειας Καυτανζόγλου, για να συνδεθεί παραπάνω με το πνεύμα της διαθήκης. 

Στις αποφάσεις αυτές, πέρα από τον Πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή, πρωτοστάτησε και ο εκδότης και πολιτικός Πέτρος Λεβαντής. Η θεμελίωση ξεκινά συμβολικά στις 26 Οκτωβρίου (ανήμερα του Αγίου Δημήτριου, πολιούχου της Θεσσαλονίκης και της επετείου της απελευθέρωσης της πόλης από τους Τούρκους) και η κατασκευή θα κόστιζε 22 εκατομμύρια δραχμές από μέρος του κληροδοτήματος και άλλες 14 εκατομμύρια δραχμές από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού.

Τα εγκαίνια του Σταδίου

Στις 27 Οκτωβρίου του 1960 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής εγκαινιάζει το μεγαλύτερο εκείνη τη στιγμή γήπεδο της Ελλάδας με την παρουσία των βασιλέων Παύλου και Φρειδερίκης, αλλά και του διαδόχου Κωνσταντίνου. 

Τα εγκαίνια του Καυτανζογλείου Σταδίου Θεσσαλονίκης ήταν εντυπωσιακά, με επιδείξεις γυμναστικής από τους σπουδαστές της Παιδαγωγικής Ακαδημίας, τους αθλητές της εθνικής ομάδας στίβου και τους αθλητές των σωματείων της Θεσσαλονίκης, ενώ διεξήχθη και ποδοσφαιρικός αγώνας επίδειξης διάρκειας 15 λεπτών, ανάμεσα στην Εθνική Ελλάδας και τη Μικτή Θεσσαλονίκης. 

Και λίγες ημέρες μετά έλαβε χώρα και ο πρώτος επίσημος αγώνας. Ήταν ένα ματς του Ηρακλή με τον Θερμαϊκό Θέρμης για το πρωτάθλημα της Α' Εθνικής, που έληξε 2-1 υπέρ του Γηραιού, με τον Πλαστήρα Ξυλά να γίνεται ο πρώτος ποδοσφαιριστής που σκοράρει στο Καυτανζόγλειο. 

Σημαντικές ημερομηνίες:

- 6 Νοεμβρίου 1960: Πρώτος επίσημος αγώνας. Ηρακλής-Θερμαϊκός Θέρμης 2-1.

-  26 Οκτωβρίου 1961: Πρώτος διεθνής αγώνας. Ηρακλής-Μικτή Βοϊβοντίνας 2-1.

- 16 Οκτωβρίου 1966: Πρώτος αγώνας της Εθνικής μας ομάδας στο Καυτανζόγλειο. Ελλάδα-Φινλανδία 2-1. 

- 26 Ιουνίου 1970: Τελικός Κυπέλλου Ελλάδας. Άρης-ΠΑΟΚ 1-0. Το 2008 έλαβε χώρα στο Καυτανζόγλειο και δεύτερος τελικός Κυπέλλου Ελλάδας, με τον Ολυμπιακό να επικρατεί του Άρη με 2-0.

- 16 Μαΐου 1973: Τελικός Κυπέλλου Κυπελλούχων στο Καυτανζόγλειο. Μίλαν-Λιντς 1-0.

- 11 Αυγούστου 2004: Η πρώτη αθλητική αναμέτρηση των Ολυμπιακών Αγώνων. Ελλάδα-Νότια Κορέα 2-2.

Τελικός Κυπέλλου Κυπελλούχων

Στις 16 Μαΐου του 1973 το Καυτανζόγλειο Στάδιο θα φιλοξενήσει τελικό ευρωπαϊκής διοργάνωσης και συγκεκριμένα του Κυπέλλου Κυπελλούχων ανάμεσα σε Μίλαν και Λιντς. 

Οι Ιταλοί νίκησαν με 1-0 και κατέκτησαν το τρόπαιο, αλλά στην ιστορία έμεινε ο Έλληνας διαιτητής Χρήστος Μίχας, παρά το αποτέλεσμα. Περιληπτικά, επειδή είναι μια άλλη ιστορία αυτή, οι Άγγλοι εξέφρασαν παράπονα για το σκληρό παιχνίδι των Ιταλών, ενώ ζήτησαν και τρία πέναλτι εκ των οποίων δεν τους δόθηκε κανένα! Το αποτέλεσμα ήταν ο Χρήστος Μίχας να τιμωρηθεί από την χουντική κυβέρνηση με φυλάκιση, βαρύ χρηματικό πρόστιμο και από την ΕΠΟ με διαγραφή από τους πίνακες!

Ηρακλής και Καυτανζόγλειο

Κατά καιρούς στο Καυτανζόγλειο φιλοξενήθηκαν πολλές ομάδες της Θεσσαλονίκης. Αδιαμφησβήτητα όμως ο σύλλογος που συνδέθηκε με το Στάδιο όσο κανείς άλλος ήταν και είναι ο Ηρακλής. 

Ο Γηραιός χρησιμοποιεί ως έδρα το γήπεδο από το 1960 και έχει ζήσει όλες τις χαρές και τις δύσκολες στιγμές στις τέσσερις γραμμές του Καυτανζογλείου. Από τις χρυσές εποχές της δεκαετίας του 1970 και του 1980 έως και τα τελευταία χρόνια που βολοδέρνει στις χαμηλές κατηγορίες του ελληνικού ποδοσφαίρου. 

Γιατί έπαψες αγάπη να θυμίζεις

Το Καυτανζόγλειο γνώρισε αρκετές στιγμές δόξας ανά τα χρόνια. Είτε με τις επιτυχίες του Ηρακλή, είτε με κατορθώματα του Βασίλη Χατζηπαναγή, είτε με τα παιχνίδια της Εθνικής. Σήμερα, 63 χρόνια μετά τα εγκαίνιά του δε θυμίζει σε τίποτα το γήπεδο που λατρεύτηκε τα προηγούμενα έτη. Βέβαια, η τωρινή εικόνα είναι αποτέλεσμα πολλών χρόνων. Το γήπεδο βάλτωσε μαζί με τον Γηραιό.

Ο Ηρακλής την τελευταία δεκαετία πέρασε και περνάει δύσκολα σε όλα τα επίπεδα. Η ομάδα βρέθηκε μέχρι και στην τρίτη κατηγορία των τοπικών της Θεσσαλονίκης, το Καυτανζόγλειο ξεκίνησε να μην συντηρείται και φτάσαμε στην εικόνα που είδαμε πριν λίγες μέρες στο ματς με τον ΠΑΟΚ Β'. 

Πραγματικό χωράφι. Όμως δεν παρατηρείται μόνο εκεί η ζημιά. Ο φωτεινός πίνακας στο Στάδιο με λίγα μποφόρ παραπάνω κάνει τον γύρο της Θεσσαλονίκης και σαφώς είναι επικίνδυνος για τους φιλάθλους. Φιλάθλους που δεν μπορούν να βρεθούν στο γήπεδο, διότι είναι ακατάλληλο και μάλλον είναι ακατάλληλο σε όλα, όπως λέει και ο τερματοφύλακας της ομάδας, Μάρκος Βελλίδης. Θυμίζουμε, ότι μέχρι πρότινος δεν είχε λάβει άδεια για να αγωνιστεί ο Γηραιός.

Δε σταματάμε εκεί. Πριν περίπου μία εβδομάδα η πρώην αθλήτρια του Στίβου, Ξανθή Παπακάλα, δημοσίευσε φωτογραφίες οι οποίες καταμαρτυρούν την άθλια κατάσταση του γηπέδου.

Τοίχοι κατεστραμμένοι από την υγρασία, διάδρομοι γεμάτοι με νερό, επειδή είχε βρέξει, βρεγμένες ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις και άλλα πολλά. Ένα Στάδιο υπό κατάρρευση που βάζει σε κίνδυνο και τη ζωή των αθλητών, μικρών και μεγάλων. Δεν είμαι σίγουρος, πως ο Λυσίμαχος Καυτανζόγλου είχε ακριβώς αυτό στο μυαλό του. 

Το θέμα είναι ότι είμαστε κοντά στο να μείνουμε χωρίς γήπεδα. Το ΟΑΚΑ έκλεισε και ένας Θεός ξέρει πότε θα ανοίξει ξανά και ευτυχώς που του έβαλαν λουκέτο δηλαδή, αφού από τύχη δεν θρηνήσαμε θύματα. Για το Καυτανζόγλειο τα είπαμε, η Λεωφόρος είναι ιστορικό γήπεδο, αλλά όχι και σύγχρονο, το «AEL FC Arena» δεν το είδαμε ποτέ και πραγματικά είμαστε στο όριο να μείνουμε με 2-3 σύγχρονα στάδια, διότι κάθε στολίδι το αφήνουμε και γίνεται συντρίμμι.