Τσιλαβέρτ: Το «μπουλντόγκ» που γάβγιζε και δάγκωνε

Ο ποδοσφαιριστής που δεν θεωρούσε σημαντικό το ποδόσφαιρο, ο πορτιέρε που εκτελούσε πέναλτι και φάουλ, ο αντισυμβατικός και οξύθυμος ήρωας. Ο Τσιλαβέρτ δεν ήταν ο τερματοφύλακας που έχεις συνηθίσει και ο οποίος σαν σήμερα το 1999 πέτυχε χατ τρικ σε επίσημο αγώνα.

Γράφει ο Παναγιώτης Χονδρός

Ο όρος «χατ τρικ» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1865 από την αγγλική εφημερίδα Τσέλμφορντ, για να αναφέρει την επίδοση του Χ.Χ. Στίβενσον σε αγώνα κρίκετ. Κάτι που τον Τσιλαβέρτ δε νομίζω να ενδιέφερε και πολύ, αφού θεωρούσε το ποδόσφαιρο αρκετά ασήμαντο ανάμεσα στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνία. Πάντως, ο ίδιος κατάφερε να γράψει το όνομά του στα βιβλία της ιστορίας του αθλήματος, αφού στις 28 Νοεμβρίου του 1999 πέτυχε χατ τρικ σε αγώνα της Βελές κόντρα στη Φεροκαρίλ Έστε για το πρωτάθλημα της Αργεντινής. 

Τι κι αν αγωνιζόταν ως τερματοφύλακας, ήταν τόσο αντισυμβατικός που δεν είχε τη συμπεριφορά ενός κλασικού πορτιέρε. Μπορούμε να πούμε χωρίς ντροπή, πως έπαιζε παγκότερμα. Ένας όρος αλάνας, εκεί που μεγάλωσε και ο Τσιλαβέρτ. 

Η ψυχή ενός επιθετικού στο σώμα ενός τερματοφύλακα

Γεννήθηκε στην Παραγουάη το 1965, οπότε οι πιθανότητες να είναι μέλος μια εύπορης οικογένειας ήταν λιγοστές. Ο πατέρας του ήταν δημόσιος υπάλληλος, η μητέρα του ασχολούταν με τα οικιακά και ο Τσιλαβέρτ μαζί με τα αδέρφια του αναγκάστηκαν από μικροί να πουλούν γάλα, για να βοηθήσουν στο εισόδημα του σπιτιού. Όντας κάτοικος Λατινικής Αμερικής, όμως, πέρα από την σκληρή πραγματικότητα της ζωής, γνώρισε και το ποδόσφαιρο. 

Του άρεσε να παίζει στην επίθεση, αλλά επειδή ήταν πιο αδύναμος από τα τέσσερα αδέρφια του, αυτά τον ανάγκαζαν να φυλά το τέρμα. Τίποτα δεν είναι τυχαίο τελικά. Από την αλάνα γρήγορα βρέθηκε στις ακαδημίες της Σπορτίβο Λουκένιο και στα μέσα της δεκαετίας του 1980 πήρε μεταγραφή στη Γκουαρανί, την πιο πετυχημένη ομάδα της Παραγουάης. Μαζί της θα πραγματοποιήσει τρομερές εμφανίσεις σε ηλικία 19 ετών, θα κατακτήσει το πρωτάθλημα και θα πάρει μεταγραφή για την Σαν Λορέντζο. 

Στο παιχνίδι του είχε από νωρίς την επιθετική νοοτροπία και γι' αυτό στην Αργεντινή ξεκίνησε να προπονείται εντατικά σε εκτελέσεις πέναλτι και φάουλ. Στο τελευταίο τον βοήθησε το συναπάντημά του με τον Μπόρα Μιλουτίνοβιτς. Οι δυο τους μετά από κάθε προπόνηση συναγωνίζονταν για το ποιος θα πετύχει τα περισσότερα  απευθείας φάουλ με έπαθλο ένα...μπουκάλι coca cola.

«Πίεση; Γιατί να νιώθω πίεση για ένα ποδοσφαιρικό παιχνίδι; Είναι απλά ένα ποδοσφαιρικό παιχνίδι. Το να μην ξέρεις αν θα έχεις την δυνατότητα να ταΐσεις το παιδί σου, αυτό σημαίνει πίεση».

Ας κάνουμε ένα διάλλειμα, για να δούμε μια πιο σημαντική πτυχή της ζωής του Τσιλαβέρτ. 

Ο Παραγουανός πορτιέρε στα τέλη του '90 και μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1998 αποτελούσε το ποδοσφαιρικό είδωλο της χώρας. Το κράτος της Λατινικής Αμερικής με τη βοήθεια του Τσιλαβέρτ (δέχθηκε μόνο ένα γκολ στη φάση των ομίλων) προκρίθηκε στη φάση των «16», όπου πραγματοποίησε τρομερή εμφάνιση κόντρα στην μετέπειτα πρωταθλήτρια Γαλλία και αποκλείστηκε στην παράταση.

Για την Παραγουάη η πρόκληση ήταν μπροστά βέβαια, καθώς το καλοκαίρι του 1999 θα φιλοξενούσε το Copa America. Στον τελευταίο που θα πόνταρες ότι θα απουσιάζει από το τουρνουά ήταν ο Τσιλαβέρτ. Ο ηγέτης εκείνης της εθνικής, ο πιο αγαπητός παίκτης που ήδη μετρούσε 50 γκολ στην καριέρα του, θα είχε την ευκαιρία να γράψει ιστορία στα γήπεδα της χώρας του και να γίνει «βασιλιάς». Ταυτόχρονα, εξαιτίας της δημοτικότητας του θα ήταν το καλύτερο μέσο διαφήμισης της διοργάνωσης. Κι όμως ο αντισυστημικός πρωταγωνιστής μας αρνήθηκε να συμμετάσχει ως ένδειξη διαμαρτυρίας προς την κυβέρνηση. Ή μάλλον η πράξη του ήταν μία ανοιχτή επίθεση προς τους ηγέτες της Παραγουάης. 

Ποιος ήταν ο λόγος; Ότι θεωρούσε πως η φιλοξενία του Copa America ήταν μια ανούσια σπατάλη χρημάτων, την ώρα που η πολιτεία χρειάζεται να κάνει επενδύσεις στους τομείς της υγείας και της παιδείας. Και φανταστείτε αυτά τα έλεγε ένας ποδοσφαιριστής, που είχε φύγει από τα σκοτεινά μονοπάτια της φτώχιας, αλλά ποτέ δεν ξέχασε να στηρίζει όσους βρίσκονταν εντός αυτών. Εν έτει 2023 φαντάζει μία αδιανόητη απόφαση, πόσο μάλλον ένα χρόνο μετά το Μουντιάλ του Κατάρ. 

Άλλωστε, όταν η Βελές αγωνίστηκε με τη Μίλαν στον τελικό του Διηπειρωτικού (νίκησαν οι Αργεντινοί) η PUMA τον προσέγγισε, o Παραγουανός δέχθηκε να φορέσει τα προϊόντα τους και η εταιρεία του έκανε δώρο δεκάδες γάντια, μπλουζάκια και άλλα. Τι έκανε ο ίδιος; Γυρνώντας πίσω στην Αργεντινή και όντας πρωταθλητής κόσμου με τη Βελές μοίρασε τα δώρα του σε συναδέλφους του σε τοπικά πρωταθλήματα, καθώς και σε νοσοκομεία. 

Ο Τσιλαβέρτ πάντα βοηθούσε τους συμπολίτες του και το 2022 αποφάσισε να κατέβει στις προεδρικές εκλογές της Παραγουάης. Απόφαση που δεν εξελίχθηκε καλά, αφού έλαβε μόλις 24.284 ψήφους (ήτοι 0,8%) και κατετάγη τελευταίος. 

Και τα έπιανε και τα έβαζε

Μετά το ευχάριστο διάλλειμα ας επιστρέψουμε στα γήπεδα. Εκεί που ο Τσιλαβέρτ πραγματοποίησε μια άκρως πετυχημένη πορεία. Πέρασε από 8 ομάδες, ήρθε και στην Ευρώπη, κατέκτησε αρκετούς τίτλους και φόρεσε το εθνόσημο 74 φορές, συμμετέχοντας σε δύο Παγκόσμια Κύπελλα. Όπως είπαμε και πριν είχε υιοθετήσει ένα διαφορετικό στυλ, ανεβαίνοντας ψηλά, παίρνοντας μέρος στην επιθετική ανάπτυξη της ομάδας και εκτελώντας φάουλ και πέναλτι. Στην καριέρα του πέτυχε συνολικά 67 γκολ, όμως, δεν είναι ο τερματοφύλακας με τα περισσότερα, καθώς τον περνά Ροζέριο Σένι που μετρά 131! 

Πάντως, κατέχει ένα άλλο ρεκόρ, αφού σαν σήμερα το 1999 πέτυχε χατ τρικ στη νίκη της Βελές με 6-1 επί της Φεροκαρίλ Έστε. Βέβαια, δεν ήταν ο πρώτος τερματοφύλακας που το κατάφερε. Περίπου 30 χρόνια νωρίτερα (24/11/1963) ο Ιλίγια Πάντελιτς και πορτιέρε της Βοϊβοντίνα είχε σκοράρει τρία γκολ στην εκτός έδρας νίκη της ομάδας του κόντρα στην ΝΚ Τρέσνιεβκα. Για την Βελές, βέβαια, ο Τσιλαβέρτ σημαίνει πάρα πολλά και όχι μόνο για εκείνο το «χατ τρικ». Ο Παραγουανός πορτιέρε υπέγραψε στην ομάδα το 1993 και την βοήθησε να κατακτήσει 9 τίτλους. 4 πρωταθλήματα, ένα Copa Libertadores, ένα Διηπειρωτικό, ένα Recopa Sudamericana, ένα Copa Intramericana και ένα Supercopa Sudamericana

Ωραία όλα αυτά, όμως το στυλ που επέλεξε ο Τσιλαβέρτ εγκυμονούσε και κινδύνους. Το καλοκαίρι του 1988 ο Παραγουανός έκανε το μεγάλο βήμα στην καριέρα του και μετακόμισε στην Ευρώπη για λογαριασμό της Σαραγόσα. 

«Πολύς κόσμος ήταν κατά του στυλ μου στην αρχή. Όταν άρχισα να βγαίνω έξω από την περιοχή με την μπάλα στη Σαραγόσα το 1988, οι φίλαθλοι άρχισαν να τρομοκρατούνται και να φωνάζουν να γυρίσω στην εστία μου. Εγώ το έβλεπα ως ένα τρόπο να βοηθήσω την ομάδα μου να νικήσει», είχε δηλώσει ο Τσιλαβέρτ.

Εδώ που τα λέμε δεν είχαν και άδικο κάποιες φορές, όπως σε εκείνο το ματς με την Ρεάλ Σοσιεδάδ. 

«Παίζαμε κόντρα στην Ρεάλ Σοσιεδάδ  και πήγα να εκτελέσω ένα πέναλτι. Είπα σε ένα παίκτη να καλύψει το τέρμα μου μέχρι να επιστρέψω. Σκόραρα και άρχισα να πανηγυρίζω στο μέσο του γηπέδου. Όταν κοίταξα γύρω, η άλλη ομάδα είχε κάνει ήδη τη σέντρα, όμως δεν ανησυχούσα ιδιαιτέρως, αφού είχα αφήσει τον συμπαίκτη μου να καλύπτει την εστία. Το πρόβλημα όμως ήταν ότι είχε έρθει κι αυτός να πανηγυρίσει το γκολ...Η Σοσιεδάδ σκόραρε και ήθελα να πεθάνω. Ευτυχώς ήμασταν μπροστά με 2-0 και κρατήσαμε το 2-1 μέχρι τέλους. Ήταν τρελό».

Τσιλαβέρτ-Μπούργος 2-0

Ο αντισυμβατικός χαρακτήρας του, βέβαια, είχε και αρνητικά αποτελέσματα. Ο ίδιος είχε μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του και αρκετές φορές ερχόταν σε κόντρα με τους συναδέλφους του, κυρίως μετά την επιστροφή του στην Αργεντινή. Μεγάλη αντιπαλότητα ανέπτυξε με τον τερματοφύλακα της Μπόκα Τζούνιορς, Κάρλος Ναβάρο Μοντόγια, τον οποίο αποκαλούσε «τίποτα»!

To παρατσούκλι του; «Μπουλντόγκ». Δεν το λες και παράλογο και μάλιστα η ομοσπονδία της Παραγουάης έκανε διαγωνισμό, για να βρεθεί το σκυλί που έμοιαζε περισσότερο με το μπουλντόγκ που κοσμούσε τη φανέλα του Τσιλαβέρτ, ώστε να γίνει η επίσημη μασκότ της εθνικής ομάδας. 

H μεγαλύτερη κόντρα όμως ήταν με τον Ερμάν Μπούργος. Ο πρώην τεχνικός του Άρη αγωνιζόταν ως τερματοφύλακας στη Ρίβερ Πλέιτ και μάλλον βρήκε τον μπελά του με τον Τσιλαβέρτ. 

Όλα ξεκίνησαν σε ένα ματς της Ρίβερ με την Βελές. To ημερολόγιο έγραφε 1996 και ο Παραγουανός θα έβαζε το πιο διάσημο το γκολ της καριέρας του. Η Βελές είχε κερδίσει φάουλ κοντά στο κέντρο του γηπέδου, ο Τσιλαβέρτ ανεβαίνει για να διαμαρτυρηθεί και ο Μπούργος στέκεται λίγο πιο έξω από το τέρμα του, αυτά φτάνουν. Το «μπουλντόγκ» βλέπει τον αντίπαλο τερματοφύλακα σε λάθος θέση και παίρνει φόρα. 

«Οι συμπαίκτες μου έλεγαν ‘'σταμάτα, σταμάτα'’ κι εγώ τους φώναζα ‘'φύγετε από μπροστά μου’'. Είπα στον διαιτητή να σκύψει και ευτυχώς το έκανε γρήγορα, γιατί αν τον πετύχαινα θα τον έβγαζα νοκ αόυτ. Η μπάλα φαινόταν πως πήγαινε έξω αλλά ξαφνικά έκανε μια απότομη βουτιά και έσκασε εντός εστίας. Πάντα λέω ότι ένας άγγελος την έσπρωξε μέσα. Αν το δοκίμαζα 1000 φορές, δεν θα το πετύχαινα ξανά. Δέχτηκα συγχαρητήρια ακόμα και από τους παίκτες της Ρίβερ. Στο τέλος έδωσα τη φανέλα μου στον διαιτητή, γιατί ήταν το τελευταίο του ματς και εκτός αυτού την άξιζε γιατί τα ρεφλέξ του ήταν εξαιρετικά».

Βέβαια, δε του έφτασε η γκολάρα που πέτυχε και ήθελε να μειώσει κι άλλο τον συνάδελφό του. Σε δηλώσεις του μετά το ματς αναφέρει, ότι ο Μπούργος θα πρέπει να είναι πιο προσεκτικός την επόμενη φορά και να μην χαζεύει τα πουλιά εν ώρα αγώνα. Ο για πολλά χρόνια βοηθός του Σιμεόνε όμως δεν άκουσε τη συμβουλή του. 

Λίγους μήνες μετά οι δύο πορτιέρε θα βρίσκονταν αντιμέτωποι ξανά, αυτή τη φορά με τις εθνικές τους ομάδες. Η Αργεντινή υποδεχόταν την Παραγουάη για τα προκριματικά του Μουντιάλ του 1998. Με το σκορ στο 1-0 οι φιλοξενούμενοι κέρδισαν φάουλ. Ο Τσιλαβέρτ έστησε την μπάλα, ο Μπούργος ένιωθε αρκετά άβολα και το πράγμα γι' αυτόν δεν εξελίχθηκε καλά. Ο Παραγουανός εκτέλεσε ένα σχετικά αδύναμο και κακό φάουλ, όμως ο τερματοφύλακας της «Αλμπισελέστε» κατάφερε να χάσει τη μπάλα μέσα από τα χέρια του και να δεχθεί γκολ. 

Για τον Τσιλαβέρτ μπορείς να γράφεις αρκετές ώρες και να χαθείς με τις πληροφορίες που θα αποκομίσεις. Κλείνοντας τούτο εδώ το αφιέρωμα θεωρώ ότι ο ήρωας μας ενδεχομένως καταπιέστηκε πολύ κάτω από τα δοκάρια του. Η προσωπικότητα του και το ταπεραμέντο του ήταν για μια θέση μέσου ή επιθετικού. Γι' αυτό το λόγο αποφάσισε να υιοθετήσει και έναν διαφορετικό τρόπο παιχνιδιού ως τερματοφύλακας. Από την μία η εκρηκτικότητα του τον βοήθησε να πετύχει ως πορτιέρε, από την άλλη τον «χαντάκωσε» κιόλας, αφού δεν έκανε την καριέρα που θα μπορούσε σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το στυλ του ήταν αρκετά μακριά από τα δεδομένα της γηραιάς ηπείρου, όμως σίγουρα άξιζε μία ευκαιρία και σε μεγαλύτερο επίπεδο. Για τον ίδιο μικρή σημασία έχουν όλα αυτά πάντως.