Ο Ιταλός πρώην οδηγός της Simtek (94-95) στην Formula 1, με εμπειρία και σε LeMans, CART και πολλά ακόμα πρωταθλήματα, μίλησε στον Μάριο Γαντζούδη μεταξύ άλλων για την καριέρα του, την δύσκολη εμπειρία της F1, την φορά που… ήπιε καφέ με τον Μίκαελ Σουμάχερ και το πως είναι να συναντάς τον Έντσο Φεράρι αυτοπροσώπως!
Το όνομα Ντομένικο «Mimmo» Σκιαταρέλα στους περισσότερους δεν λέει τίποτα. Μια γρήγορη ματιά στο βιογραφικό του ίσως να μην εντυπωσιάσει τους πολλούς. Όμως είναι ένας οδηγός με εμπειρία 35+ ετών στον μηχανοκίνητο αθλητισμό που έχει φτάσει μέχρι και την Formula 1! Από ένα παιδί που ξεκίνησε για το όνειρό του, μέχρι τώρα που ως μεσήλικας πλέον προπονεί επαγγελματίες οδηγούς, παραμένει ένας άνθρωπος παθιασμένος με τον μηχανοκίνητο αθλητισμό και όπως θα αντιληφθείτε από την συζήτησή μας, παθιασμένα Ιταλός!
Ας ξεκινήσουμε από την αρχή. Πριν από τα μονοθέσια, πριν από τις διεθνείς πίστες – Ποιος ήταν ο νεαρός Mimmo και τι σε τράβηξε στους αγώνες;
Είναι μεγάλη ιστορία. Γεννήθηκα στο Μιλάνο, αλλά στα 14 όταν τελείωσα το Γυμνάσιο, ανακάλυψα ότι υπήρχε μια σχολή στο Μαρανέλο που είχε φτιάξει ο ίδιος ο Enzo Ferrari (Dino Ferrari School) όπου δίδασκαν το πως φτιάχνονται οι κινητήρες της Ferrari. Αμέσως το ερωτεύτηκα και έτσι άφησα τα πάντα πίσω μου για να σπουδάσω εκεί. Ήταν δύσκολο να αφήνεις πίσω οικογένεια και φίλους, αλλά ήμουν αποφασισμένος να γίνω οδηγός αγώνων.
Η οικογένειά μου ήταν φυσιολογική (όχι πλούσια) και έτσι, οι σπουδές κοντά στον μηχανοκίνητο αθλητισμό ήταν ο καλύτερος τρόπος για να μείνω κοντά στο αντικείμενο. Ο πατέρας μου υποσχέθηκε να με βοηθήσει αν τα πήγαινα καλά στο σχολείο, και τελικά, μου αγόρασε ένα καρτ. Δεν αγωνίστηκα πολύ όμως στα καρτ – πήγα κατευθείαν στη Formula 4. Ο πατέρας μου πούλησε ακόμη και σπίτι για να αγοράσει το πρώτο μου αυτοκίνητο της Formula 4.
Κέρδισα αμέσως στη Formula 4, στη συνέχεια το πρωτάθλημα της Formula 2000 και αργότερα στη Formula 3 (2ος το 1991). Πριν από τους αγώνες, ήμουν απλώς ένας παθιασμένος φοιτητής με το θάρρος να φύγω από το σπίτι και να κυνηγήσω το όνειρό μου.
Υπάρχει ένα διάσημο ρητό που λέει: Υπάρχουν δύο θρησκείες στην Ιταλία: η Καθολική Εκκλησία και η Ferrari. Φαντάζομαι το ενστερνιζόσασταν αυτό.
Ναι, σίγουρα. Αγαπώ την Ferrari. Σε εκείνη την εποχή, εννοώ, για μένα, η Ferrari ήταν, επέτρεψέ μου να πω, μια πραγματική Ferrari, όταν ο Έντσο Φεράρι ήταν ακόμα ζωντανός. Τώρα έχουν αλλάξει οι εποχές, τώρα υπάρχει αρκετή «πολιτική». Έχει αλλάξει η νοοτροπία.
Αναφερθήκατε στον Έντσο Φεράρι και αν δεν κάνω λάθος είχατε την ευκαιρία και την τιμή να τον γνωρίσετε ως παιδί.
Ναι, φυσικά! Σπούδασα στο σχολείο του και είχα την πρώτη συνέντευξη μαζί του στο γραφείο του και μετά τον συνάντησα μερικές φορές ακόμα και στην πραγματικότητα ήταν μετά τον πατέρα μου σίγουρα η πρώτη πηγή έμπνευσής μου. Με ρώτησε «τι θέλω να κάνω» και του απάντησα «θέλω να γίνω οδηγός σου» και μου είπε «Ουάου, είσαι τρελός, αλλά θα είναι μακρύς ο δρόμος για σένα, αλλά συνέχισε να προχωράς και να είσαι συγκεντρωμένος.» Σίγουρα δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτά τα λόγια. Ήταν ένας πραγματικά χαρισματικός άνθρωπος. Εκφόβιζε πραγματικά τους ανθρώπους γιατί με τον ισχυρό του χαρακτήρα δεν ήταν εύκολο ούτε καν να μιλήσεις μαζί του. Αλλά μου έδωσε πολλή δύναμη και έτσι πάντα θυμάμαι ότι αξίζει τον κόπο.
Σίγουρα πρέπει να ήταν καταπληκτικό. Αναφέρατε την επιτυχία σας στις μικρές κατηγορίες στην Ιταλία, τους τίτλους σας στην F4 και την F2000, περάσατε πολλά χρόνια στην ιταλική F3 με σπουδαία αποτελέσματα. Αυτή ήταν μια εποχή, στα τέλη της δεκαετίας του ’80 και στις αρχές της δεκαετίας του ’90, κατά την οποία αυτή η σειρά ήταν εξαιρετικά ανταγωνιστική. Εκτός από τους τίτλους και τις νίκες, τι μάθατε από εκείνα τα πρώτα χρόνια;
Έμαθα να παλεύω. Τότε ήταν τρομερός ο ανταγωνισμός, υπήρχαν 50 μονοθέσια και τρομεροί οδηγοί! Τότε η Ιταλική F3 ήταν η κορυφαία στον κόσμο. Θυμάμαι όταν νίκησα σε έναν αγώνα τον Μίκα Χάκινεν, στην Ίμολα, ήταν πολύ σπουδαίο αποτέλεσμα. Την Ίμολα την ξέρω καλύτερα από τα υπνοδωμάτια του σπιτιού μου! Τότε το να νικήσω έναν οδηγό όπως ο Χάκινεν ή ο Μίκαελ Σουμάχερ (σε άλλους αγώνες F3) δεν σήμαινε παραπάνω από το να νικήσω έναν φίλο. Τότε για μένα ήταν κάτι φυσιολογικό, δεν φανταζόμουν ότι θα γινόντουσαν πρωταθλητές στην Formula 1 και θρύλοι. Αλλά τώρα θυμάμαι εκείνες τις ημέρες και είμαι πραγματικά ευτυχισμένος!
Υπήρχαν κάποιες χαρακτηριστικές στιγμές κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου στην F3 που σας έκαναν να πιστέψετε ότι, ναι, μπορώ να φτάσω στην κορυφή; Γιατί όπως αναφέρατε αγωνιζόσασταν απέναντι σε μελλοντικούς θρύλους του μηχανοκίνητου αθλητισμού. Aγωνιστήκατε εναντίον του Μίκαελ Σουμάχερ, του Μικα Χάκινεν. Ήσασταν συμπαίκτες και ανταγωνιστές με τον Ζακ Βιλνέβ και τον Άλεξ Ζανάρντι.
Ναι, ο Άλεξ είναι ένας από τους καλύτερους φίλους μου, δυστυχώς όμως είναι πολύ άρρωστος και προσεύχομαι κάθε μέρα γιατί μπορεί να επιστρέψει σύντομα, αλλά θα είναι πολύ δύσκολη περίπτωση, όπως ο Μίκαελ Σουμάχερ. Ναι με τον Ζακ ήμασταν μαζί στην ίδια ομάδα και θυμάμαι ότι σαν πιο έμπειρος και πλέον κάτι σαν ειδικός τον βοηθούσα επειδή ήταν και πιο νέος και του έδωσα πολλές πληροφορίες και για το στήσιμο του μονοθεσίου. Πέρασα υπέροχα και με τον Ζακ.
Και ναι τότε ένιωθα τεράστια αυτοπεποίθηση γιατί όλους αυτούς τους κέρδιζα συχνά αλλά δεν περίμενα ότι όλοι αυτοί θα γίνουν πρωταθλητές στην Formula 1. Βλέπεις εδώ στην Ιταλία έχουμε πρόβλημα με την ομοσπονδία. Στην Ιταλική ομοσπονδία όλα, τα πάντα είναι επικεντρωμένα γύρω από και συνδέονται με την Ferrari. Και πιστέψέ με, είχαμε στην Ιταλία τόσους πολλούς καλούς οδηγούς, ταλαντούχους οδηγούς, με την δυνατότητα να γίνουν πρωταθλητές όπως ο Ζανάρντι στα IndyCar αλλά ποτέ δεν είχαν την ευκαιρία να αγωνιστούν σε μια κορυφαία ομάδα της F1.
Ένας για παράδειγμα, ήταν ο Βιτσέντζο Σοσπίρι. Κέρδισε πολλές, πολλές φορές τον Ντέιμον Χιλ. Αγωνίζονταν μαζί στη Formula 3000. Μετά όμως ο Ντέιμον έγινε παγκόσμιος πρωταθλητής και ο Βιντσέντζο εξαφανίστηκε. Ή οι Μοντερμίνι και Μπαρικέλο. Ο Αντρέα πάντα κέρδιζε τον Ρούμπενς, αλλά μετά ο Ρούμπενς έγινε ένας κορυφαίος οδηγός που οδηγούσε για τη Ferrari και ο Αντρέα εξαφανίστηκε. Δυστυχώς οι Ιταλοί δεν είχαν τις ευκαιρίες που έπρεπε.
Βλέπετε όμως να αλλάζει όλο αυτό το σκηνικό με τον Κίμι Αντονέλι, ίσως επειδή οδηγεί για την Mercedes και όχι για την Ferrari;
Ευτυχώς, μετά από πολλά, πολλά χρόνια τώρα, έχουμε έναν Ιταλό οδηγό σε μια κορυφαία ομάδα. Eίμαι τόσο χαρούμενος που ο Τότο Βόλφ πιστεύει σε αυτόν και πιστεύω ότι μια μέρα θα γίνει ένας από τους πιο γρήγορους οδηγούς της F1. Και ευχαριστώ τη Mercedes γιατί του έδωσε αυτή την ευκαιρία και τον πιστεύει. Αλλά δυστυχώς και πάλι, η Mercedes δεν είναι η Ferrari και εγώ θεωρώ ότι ο Κίμι θα πρέπει να τρέξει για τη Ferrari κάποια στιγμή, επειδή είναι Ιταλός. Θα ήταν μια πολύ ωραία ιστορία.
Ας επιστρέψουμε τώρα σε εκείνα τα χρόνια της Formula 3. Εκτός από επιτυχία και νίκες κερδίσατε μέχρι και το χρυσό μετάλλιο του Autosprint. Αλλά παρόλο που θεωρούσασταν ως ένας πολύ καλός οδηγός, δυσκολευτήκατε με το επόμενο βήμα σας. Αυτό σε τι οφειλόταν;
Στην έλλειψη χρημάτων (χορηγών). Έκανα μια δοκιμή στη Formula 3000 με την Mansell Madgwick (την ομάδα του Νάιτζελ Μάνσελ) στην πίστα της Βαλελούγκα. Δοκίμασα το μονοθέσιο και έκανα τον καλύτερο χρόνο. Και ήταν εκεί και ο Άλαν Μακνίς, ο Βιντσέντζο Σοσπίρι, ήταν ο Ντέιβιντ Κούλθαρντ, ο Μίκαελ Σουμάχερ, ήταν τόσοι πολλοί οδηγοί εκεί. Αλλά τότε δυστυχώς μου ζήτησαν ένα εκατομμύριο λιρέτες (μπάτζετ) για την σεζόν και εγώ δεν είχα χορηγούς. Οπότε κατάλαβα ότι η καριέρα μου στην Ευρώπη είχε τελειώσει και αποφάσισα να πάω στην Βόρεια Αμερική για να δοκιμάσω να τρέξω στην Formula Atlantic.
Ακόμα και τότε ήταν τεράστιας σημασίας τα λεφτά και οι χορηγοί στην εξέλιξη μιας καριέρας. Θεωρείτε ότι η κατάσταση είναι καλύτερη σήμερα που έχουμε και πολλές ακαδημίες ομάδων; Τότε υπήρχε μόνο η ακαδημία της Marlboro.
Όχι, σίγουρα. Σίγουρα. Έχεις δίκιο. Τώρα αν είσαι πολύ καλός από νωρίς οι ακαδημίες αυτές θα σε στηρίξουν. Θέλω να πω, είναι δύσκολο να κρίνεις, επειδή κάποιες ακαδημίες ζητούν προϋπολογισμό, για να μπεις σε μια ακαδημία όπως της Ferrari ή της Alpine. Χρειάζονται χρήματα, ειδικά στην αρχή. Αλλά σίγουρα, αν είσαι πραγματικά καλό ταλέντο, όπως ο Κίμι Αντονέλι, στις μέρες μας θα είναι πιο εύκολο να φτάσεις στη Formula 1. Στην εποχή μου, δεν υπήρχε ακαδημία, δεν υπήρχε υποστήριξη. Ήταν απλά οι επιδόσεις σου και κατά κάποιο τρόπο, να έχεις ή να βρεις χορηγούς. Αυτό είναι όλο. Ήταν λίγο πιο δύσκολο. Επίσης, οι δοκιμές ήταν περιορισμένες και οι αγώνες πιο επικίνδυνοι κατά κάποιο τρόπο. Είναι διαφορετικά, τελείως διαφορετικά στις μέρες μας.
Έτσι λοιπόν πήγατε στον Καναδά και όπως αναφέρατε προσπαθήσατε να πάρετε μέρος στη Formula Atlantic, αλλά τα πράγματα άργησαν να πάρουν μπρος, έτσι δεν είναι;
Αποφάσισα να μετακομίσω στον Καναδά για μια ομάδα της Formula Atlantic, επειδή είχα μια επαφή εκεί. Ο ιδιοκτήτης της ομάδας ήταν ένας Ιταλοκαναδός και μου είπε,« εντάξει, μπορείς να έρθεις εδώ, αλλά προς το παρόν δεν υπάρχει ευκαιρία για σένα.» Έτσι δούλεψα για περίπου επτά μήνες ως μηχανικός, αφού αυτό το είχα σπουδάσει κιόλας. Στη συνέχεια, ευτυχώς για μένα, ο Πάτρικ Καρπεντιέρ που ήταν ο επίσημος οδηγός, έπεσε από το ποδήλατο και έσπασε το πόδι του. Και τότε για μένα ήταν μια ευκαιρία, γιατί με έβαλαν αμέσως στο αυτοκίνητο.
Πήγαμε για δοκιμή και ήμουν πολύ πιο γρήγορος σε σχέση με τους άλλους. Και έτσι είπαν, εντάξει, εντάξει. Οπότε θα σε πάρουμε. Και έτσι έγινα Rookie της χρονιάς στην Formula Atlantic έχοντας κάνει μόνο 4-5 αγώνες. Ύστερα ήταν ένας Γερμανός που είχε μια ομάδα στo CART, την Formula Indy και μετά κάναμε μια συμφωνία για το επόμενο έτος. Όλα έγιναν τόσο γρήγορα. Απλά δούλευα σαν μηχανικός, χωρίς μονοθέσιο, αλλά μετά είδα την ευκαιρία να εμφανίζεται και την άρπαξα. Και από εκεί και πέρα, επέστρεψα στον πραγματικό μηχανοκίνητο αθλητισμό.
Υπήρξε κάποια επιτυχία στις ΗΠΑ και τον Καναδά το 93 και στη συνέχεια το 94, με κάποιους αγώνες στο CART και μετά ήρθε η ευκαιρία ίσως για αυτό που ονειρευόσασταν όλη την ώρα. Η ευκαιρία της Formula 1 με την Simtek. Πώς προέκυψε αυτή η ευκαιρία;
Βασικά σε έναν αγώνα στο Mid-Ohio έκανα τον δεύτερο καλύτερο χρόνο στο βρεγμένο. Τότε με είδε ο μάνατζερ του Γκέρχαρντ Μπέργκερ και μου είπε «πρέπει να σου μιλήσω». Γιατί τότε είχαν περάσει δύο βδομάδες από τον θάνατο του Ρόλαντ Ρατζενμπέργκερ. Αρχικά (στην Simtek) δοκίμασαν τον Αντρέα Μοντερμίνι όμως είχε ένα τρομακτικό ατύχημα στην Βαρκελώνη και έσπασε τα πόδια του. Ύστερα δοκίμασαν τον Ζαν-Μαρκ Γκουνόν όμως δεν είχε την κατάλληλη απόδοση.
Και τότε αυτός ο τύπος ήταν εδώ, στο Mid-Ohio και είπε, «άκου, ψάχνουμε για οδηγούς και με εντυπωσίασες. Είμαι ένας μάνατζερ του Γκέρχαρντ Μπέργκερ. Ξέρω πώς πρέπει να αποδίδει ένας οδηγός. Και εντυπωσιάστηκα τόσο πολύ από σένα. Θα ήθελα να σου δώσω μια ευκαιρία» Εγώ γελούσα γιατί για μένα ήταν σαν ένα είδος αστείου. Μόλις είχα φτάσει στην Αμερική και αυτός ο τύπος μου πρότεινε την Formula 1. Είπα εντάξει και του έδωσα την κάρτα μου.
Μετά από δύο εβδομάδες, μου τηλεφώνησε και μου είπε, «άκου, πρέπει να έρθεις εδώ αμέσως για να δοκιμαστείς για την Superlicense. «Τι;;;» είπα. Και μου λέει «Ναι, υπάρχει ευκαιρία. Θέλουμε να σε εξετάσουμε και θέλουμε να πάμε στο Εστορίλ για να κάνουμε την δοκιμή για την άδεια» κλπ κλπ. Για μένα ήταν πολύ δύσκολη απόφαση. Mόλις είχα μπει στο IndyCar, τα πήγαινα πολύ καλά, ακόμη και αν είχα ένα πιο παλιό αυτοκίνητο με αυτή την γερμανική ομάδα.
Μίλησα και στο τηλέφωνο με τον πρόεδρο του πρωταθλήματος και μου είπε να μην πάω. Ότι με χρειάζονται εδώ στην Αμερική λόγω που είμαι και Ιταλός και επειδή τα πήγαινα καλά. Μου είπε «έχεις τεράστια καριέρα μπροστά σου. Γιατί να πας στην Formula 1 με αυτή την ομάδα (Simtek) που ο ένας οδηγός τους πέθανε και ο άλλος είναι στο νοσοκομείο; Γιατί να θέλεις να πας εκεί;» Θέλω να πω ήταν τόσο περίπλοκο. Το μονοθέσιο αποδείχθηκε τόσο χάλια. Μπορώ να το πω αυτό, ξέρεις, αλλά τότε ήμουν νέος. Δεν είχα κανέναν μάνατζερ πίσω μου. Ήμουν μόνος. Και πάντα ονειρευόμουν την F1 σε όλη μου τη ζωή. Οπότε όταν μου έδωσαν την ευκαιρία ήταν πολύ δύσκολο να πω «Όχι, δεν θα έρθω.»
Αλλά τώρα αν σκεφτώ εκείνη την ημέρα, σίγουρα θα ‘επρεπε να μείνω στα Indycar και η καριέρα μου θα μπορούσε να είναι εντελώς διαφορετική. Αργότερα ήρθε και ο Ζανάρντι εδώ. Είχα προγραμματισμένη και μια δοκιμή με την ομάδα του Chip Ganassi, όμως το παράτησα για να πάω στo Εστορίλ. Και ύστερα ο Αλεσάντρο κατά έναν τρόπο πήρε αυτός την θέση που ίσως να είχα εγώ αν έμενα. Ήταν πολύ καλή ευκαιρία αλλά προτίμησα την F1.
*Ο Ντομένικο ίσως αναφέρεται σε κάποιον άνθρωπο που είχε σχέση με τον Γκέρχαρντ Μπέργκερ, καθότι όπως είναι γνωστό, ο Αυστριακός δεν είχε μάνατζερ. Ίσως ήταν κάποιος από το περιβάλλον του.
Μπήκατε λοιπόν στην F1 κατά τη διάρκεια μιας σεζόν, του 1994, η οποία ήταν μια τραγική και χαοτική σεζόν, με αλλαγές στους κανόνες και στη συνέχεια περισσότερες αλλαγές στους κανόνες μετά τους θανάτους του Αίρτον Σένα και του Ρόλαντ Ρατζενμπέργκερ. Πώς αισθανθήκατε όταν σας προσφέρθηκε η θέση και όταν συμφωνήσατε να πάτε για δοκιμές και στη συνέχεια να αγωνιστείτε για τη Simtek; Λαμβάνοντας υπόψη ότι… Αυτή ήταν η χρονιά που πέθανε ένα είδωλό σας, ο Σένα και μια μέρα πριν πέθανε και ο κατά κάποιον τρόπο προκάτοχός σου. Τι σκεφτόσασταν;
Ειλικρινά μιλώντας, δεν σκεφτόμουν. Απλά εκμεταλλευόμουν την ευκαιρία. Σίγουρα είχα λυπηθεί για τον Ρόλαντ και για τον Σένα, που ήταν το είδωλό μου, όμως δεν σκεφτόμουν τις συνέπειες που ίσως είχε η επιλογή μου, ότι μπορεί να πεθάνω όπως ο Ρόλαντ ή να τραυματιστώ σοβαρά όπως ο Αντρέα. Είχα την αίσθηση ότι μπορώ να τα πάω καλύτερα και ότι μπορώ να δώσω στην ομάδα ένα καλό αποτέλεσμα. Ένας οδηγός αγώνων δεν μπορεί να σκέφτεται, αυτό είναι ένα επικίνδυνο αυτοκίνητο ή αυτός ο φίλος πέθανε. Φυσικά, πρέπει να είσαι έξυπνος, όμως όταν σε καλεί η Formula 1, πως μπορείς να πεις «δεν πάω»; Είναι δύσκολο.
Κατά τη διάρκεια εκείνης της εποχής οι δοκιμές ήταν πρακτικά απεριόριστες. Τουλάχιστον για τις κορυφαίες ομάδες που είχαν τα χρήματα και το προσωπικό. Πόσο συχνά πηγαίνατε για δοκιμές με την Simtek; Πώς διεξάγονταν οι δοκιμές;
Δεν έκανα ούτε ένα χιλιόμετρο ως δοκιμή. Ειδικά με το μονοθέσιο του ’95 φτάσαμε στον πρώτο αγώνα στην Βραζιλία με μηδέν δοκιμές κατά την διάρκεια του χειμώνα. Και ύστερα και εκεί λόγω κάποιου προβλήματος, με τους πυροσβεστήρες αν θυμάμαι καλά, δεν τρέξαμε ούτε στις πρώτες ελεύθερες δοκιμές. Ύστερα έσπασε και το τιμόνι μου στις κατατακτήριες και τράκαρα κιόλας.
Οπότε για μένα ακόμα ήταν περίπλοκα τα πράγματα. Και ύστερα στην Αργεντινή επειδή είχαμε κάνει λίγους γύρους και χρειαζόμασταν δεδομένα, με έστειλαν σε απίστευτα κακές συνθήκες, με πολλή βροχή να κάνω γύρους για χρειαζόμασταν συνέχεια δεδομένα. Για μένα βέβαια ήταν μια καλή διαφήμιση, επειδή ήμουν ο μόνος ηλίθιος τύπος που κυκλοφορούσε στην πίστα στην Αργεντινή με τόσο πολύ νερό στην πίστα. Και μου έλεγαν να πιέσω το μονοθέσιο για να πάρουμε στοιχεία όμως να μην τρακάρω, γιατί αν χάλαγε πχ μια αεροτομή θα πηγαίναμε σπίτια μας καθώς δεν υπήρχαν ανταλλακτικά.
Και τότε θυμάμαι ότι ήταν σούπερ ωραίο γιατί μετά ο Μίκαελ Σουμάχερ ήρθε στο χώρο φιλοξενίας μου και με ρωτούσε πού ήταν τα πιο κρίσιμα μέρη όπου υπήρχε κίνδυνος υδρολίσθησης. Ξέρεις για μένα ήταν ωραίο γιατί ήρθε σε μένα για να ζητήσει κάποιες πληροφορίες για την κατάσταση της πίστας γιατί ήμουν ο μόνος τρελός εκεί έξω με αυτή την κατάσταση. Ύστερα κάτσαμε και ήπιαμε έναν καφέ και και μιλάμε λίγο για το στήσιμο των μονοθεσίων, μπλα, μπλα, μπλα. Και ναι, ήταν ωραία για μένα!
Αναφέρατε την Αργεντινή. Αυτός ο αγώνας θεωρείται συνήθως ως μια χαμένη ευκαιρία για την Simtek, επειδή το αυτοκίνητο έδειχνε πολλά υποσχόμενο. Τόσο εσύ όσο και ο Γιός Φερστάπεν, τα πήγατε αρκετά καλά πριν εγκαταλείψετε.
Όντως, τα πηγαίναμε πολύ καλά. Ήμουν σε τροχιά για να τερματίσω 6ος μέχρι που έπαθα κλατάρισμα. Έτσι αναγκάστηκα να κάνω ένα παραπάνω pit stop από τους υπόλοιπους και τερμάτισα 9ος. Τότε όμως οι βαθμοί ήταν μόνο για τους πρώτους έξι. Αν τερμάτιζα 6ος ίσως άλλαζε και η ιστορία της Simtek γιατί πιθανότατα θα ερχόντουσαν περισσότεροι χορηγοί.
Υπάρχουν αναφορές για μικρές ομάδες εκείνης της περιόδου ότι η προσοχή συνήθως ήταν στραμμένη στον Νο.1 οδηγό ή σε αυτόν που έφερνε τα περισσότερα χρήματα. Ήταν έτσι τα πράγματα στην Simtek;
Όταν έφτασα στην F1 έκανα κατά τα φαινόμενα μια καλή δουλειά, όχι εξαιρετικά καλή βέβαια επειδή ήταν πολύ περίπλοκο το 1994. Αλλά το 1995 το αυτοκίνητο ήταν λίγο καλύτερο, πιο ανταγωνιστικό. Αλλά το πρόβλημα που είχα ήταν ότι είχα για συμπαίκτη μου τον Γιός Φερστάπεν και δεν μπορούσα να δω παραδείγματος χάριν την τηλεμετρία του. Δυο χρόνια μετά από την χρεωκοπία της ομάδας, μου αποκαλύφθηκε από τον μηχανικό μου ότι είχα εντελώς διαφορειτικό μονοθέσιο από τον Φερστάπεν. Ξέρεις επειδή ήταν δοκιμαστής της Benetton, είχε συμβόλαιο με τον Φλάβιο Μπριατόρε και η ομάδα έπαιρνε κιβώτια ταχυτήτων από την Benetton.
Eίχα εντελώς διαφορετικό μονοθέσιο, είτε από θέμα κινητήρα, κιβωτίου ταχυτήτων, ανάρτησης, διαφορικού. Τα πάντα. Και εμένα με τρέλαινε γιατί ήμουν συνήθως 1.5-1.8 δευτ. πιο αργός από τον Γιός στις κατατακτήριες και ήθελα πραγματικά να καταλάβω γιατί, πού κάνω λάθος ή πού μπορώ να εξελιχθώ. Αλλά για μένα όπως είπα δεν ήταν καν δυνατό να ελέγξω τα δεδομένα τηλεμετρίας του και πέρασαν δύο χρόνια μέχρι να μάθω την αλήθεια.
Αλλά μετά στο Μόντε Κάρλο για μένα ήταν μια πολύ ωραία ικανοποίηση, επειδή το Μόντε Κάρλο ήταν ο τελευταίος αγώνας για τη Simtek και είχαν επιτέλους δύο ισάξια μονοθέσια. Έβαλαν πίσω στο αυτοκίνητό του το στάνταρ κιβώτιο ταχυτήτων, το στάνταρ διαφορικό, τα πάντα στάνταρ όπως και στο αυτοκίνητό μου. Και μετά ήμουν 0,9 δευτερόλεπτα ταχύτερος από αυτόν στα δοκιμαστικά. Οπότε για μένα ήταν τεράστιο.
*Ο Ντομένικο ίσως μπερδεύτηκε καθώς στα τελικά αποτελέσματα των κατατακτηρίων του Μονακό ήταν 20ος και ο Φερστάπεν 14ος. Ήταν όμως ταχύτερος του Φερστάπεν σχεδόν σε όλο το τριήμερο.
Όμως μετά για τον αγώνα έβαλαν και στους δύο μας πολύ παλιά κιβώτια που ήταν σίγουρο ότι μετά από 300 μέτρα θα «έσκαγαν». Και μετά από το ατύχημα που έγινε στην πρώτη στροφή του αγώνα και βγήκε κόκκινη σημαία, εγώ άλλαζα ταχύτητα προς τα κάτω και μετά δεν μπορούσα να βάλω ταχύτητα, το ίδιο και ο Jos. Και ξέρεις γιατί το έκαναν αυτό;
Γιατί ήθελαν να γλιτώσουν τα χρήματα για την ανακατασκευή των δύο κινητήρων ύστερα από τον αγώνα. Γλίτωσαν έτσι 300.000 λίρες γιατί ήταν σίγουροι ότι αυτός ήταν ο τελευταίος αγώνας της ομάδας, αλλά εμείς δεν το ξέραμε. Αυτή ήταν μια πραγματικά απαίσια κίνηση. από αυτή την αγγλική ομάδα, από αυτούς τους πραγματικά κακούς ανθρώπους. Και τώρα, μετά από 30 χρόνια, μπορώ να τα πω αυτά.
Αυτοί οι άνθρωποι δεν ήταν σαν την Minardi που έβαζε λεφτά και ήθελε μια πραγματική ομάδα αγώνων. Αυτοί μόνο ζήταγαν λεφτά και ειλικρινά, αν κοιτάξω τώρα, όλοι οι άνθρωποι που ήταν πίσω από το έργο, ακόμη και αν έπαιρνα εκείνο τον βαθμό και ίσως συγκεντρώναμε πολλά χρήματα ίσως απλά να τα «τσέπωναν» και πιθανώς μετά το Μονακό, η ιστορία θα τελείωνε με τον ίδιο τρόπο.
Mιλήσατε για το Μονακό. Υπάρχει ένα διαβόητο απόσπασμα από ένα τετακέ που είχατε στην La Rascasse.Υπήρχε συγκεκριμένος λόγος που δυσκολευτήκατε να επανέλθετε στην πίστα; Διότι υπάρχει ένα είδος όχι πανομοιότυπης, αλλά παρόμοιας περίπτωσης με τον Ρικάρντο Ροσέτ το 1998 και ο ίδιος είχε χαρακτηριστεί ως ηλίθιος ή ανίκανος. Με την δική σας περίπτωση τι συνέβη; Υπήρχε κάποια βλάβη;
Ήταν θέμα συμπλέκτη. Όπως σου είπα είχα διαφορετικό συμπλέκτη, ένα πιο τυποποιημένο σύνολο μετάδοσης κίνησης. Είχα πρόβλημα και στο να ξεκινήσω από το pit lane γιατί η διαδρομή του συμπλέκτη ήταν ούτε ένα εκατοστό, έπιανε σχεδόν αμέσως. Και η πρώτη ταχύτητα ας πούμε ήταν πολύ «μακριά». Και έτσι επειδή δεν μπορούσα απλά να σβήσω την μηχανή και να σταματήσω γιατί έπρεπε να κάνω γύρους στην πίστα, προσπαθούσα μανιασμένα να το γυρίσω προς την σωστή κατεύθυνση.
Όμως με αυτή την «διαδρομή» ήταν σχεδόν αδύνατο και ναι κατέληξα να φαίνομαι ανίκανος και ανόητος. Ίσως ήταν καλύτερα να σβήσω τον κινητήρα, να βγει κόκκινη σημαία, και μετά θα με πήγαιναν πίσω στο γκαράζ. Αλλά πραγματικά προσπάθησα σκληρά, όμως δεν ήταν δυνατόν.
Έτσι, μετά από μόλις επτά αγώνες, η καριέρα σας στην Formula 1 είχε τελειώσει. Πώς θα την περιγράφατε; Αν και σύντομη, θα λέγατε ότι είχατε περισσότερα να δώσετε; Ικανοποιηθήκατε από το γεγονός και μόνο ότι αγωνιστήκατε στην F1 πραγματοποιώντας ένα όνειρό σας;
Σίγουρα, δεν είμαι χαρούμενος. Θα μπορούσα να κάνω πολύ περισσότερα γιατί στις μικρότερες κατηγορίες μπορούσα και ανταγωνιζόμουν στα ίσα τους καλύτερους. Αυτούς που έγιναν μετά σούπερ γρήγοροι οδηγοί. Ακόμα έχω πχ το ρεκόρ γύρου στο Μόντε Κάρλο για την F3. Τα όσα έκανα στην Simtek φυσικά δεν αρκούσαν για να παραμείνω στην Formula 1, όμως ίσως αν είχα ίδιο εξοπλισμό με τον Γιος (Φερστάπεν) ίσως να τα πήγαινα καλύτερα.
Αλλά σε κάθε περίπτωση πρέπει να σκεφτούμε ότι ήταν η Simtek, όχι η Williams, η Ferrari ή η Benetton. Άρα πάντα εκκινούσαμε από περίπου την 15η θέση μέχρι την 24η. Θα μπορούσα ίσως να εκκινώ από την 15η θέση. Αλλά είμαι ευτυχής που τουλάχιστον επιβίωσα, ενώ άλλοι δεν τα κατάφεραν ή τραυματίστηκαν σοβαρά. Αλλά φυσικά θα μπορούσε να ήταν καλύτερα με διαφορετικό εξοπλισμό, διαφορετικό αυτοκίνητο και τα λοιπά και τα λοιπά και τα λοιπά.
Έτσι, μετά την Formula 1, αγωνιστήκατε σε διάφορους τύπους κατηγοριών, στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000 με μεγάλη επιτυχία. Ποια είναι η αγαπημένη σας στιγμή από αυτά τα χρόνια;
Έχω καλές αναμνήσεις από τους αγώνες πρωτοτύπων. Θυμάμαι το Le Mans όταν τερματίσαμε στην 6η θέση γενικής (1999). Είχαμε μια ιδιωτική ομάδα με τον επίσημο κινητήρα της Nissan. Και όμως καταφέραμε να νικήσουμε την επίσημη ομάδα της Nissan. Τι άλλο; Θυμάμαι όταν κατέκτησα στο Silverstone την Pole Position ενάντια σε πολύ καλά αυτοκίνητα. Audi, BMW, Panoz… Πραγματικά πετούσα στο Silverstone. Αλλά μετά, δυστυχώς, ενώ ήμουν πρώτος, η ντίζα(το καλώδιο του γκαζιού) μου έσπασε.
Ένα εξάρτημα των δύο ευρώ έσπασε και ήταν τρελό. Διαφορετικά, θα μπορούσαμε να κερδίσουμε. Έδειξα όμως ότι ήμουν γρήγορος. Έχω επίσης πολύ καλές αναμνήσεις από το ALMS (American LeMans Series) και από τα GT. Είχαμε πολύ καλές επιδόσεις με τους συναθλητές μου (πχ. Νίκη στις 6 ώρες της Βαλελούγκα 1996, νίκη στο Road America το 1999, πρωτάθλημα Asian GT το 2008) και ναι, λοιπόν, μπορώ να είμαι ικανοποιημένος. Αλλά ποτέ δεν είχα την ευκαιρία να αγωνιστώ για την εργοστασιακή ομάδα.
Αναφέρατε το LeMans, όπου συμμετείχατε δύο φορές. Ποια ήταν η εμπειρία της οδήγησης στον πιο διάσημο αγώνα αντοχής;
Πιστεύω ότι όλοι οι οδηγοί στην καριέρα τους πρέπει να αγωνιστούν στο LeMans, γιατί αυτό είναι, νομίζω, η πραγματική αίσθηση του μηχανοκίνητου αθλητισμού. Πρέπει να έχεις πραγματικά καλή στρατηγική. πρέπει να είσαι συγκεντρωμένος για τόσες ώρες. Είσαι πολύ κουρασμένος. Πρέπει να πιέζεις στο όριο, είναι πραγματικά πολύ περίπλοκο, ίσως σε ένα σημείο η πίστα να είναι βρεγμένη και αλλού στεγνή, την νύχτα είναι δύσκολη και η κίνηση. Είναι μια πολύ καλή ανάμνηση.
Εκτός από το να αγωνίζεστε ο ίδιος σε αγώνες, το 1993 αρχίσατε επίσης να διδάσκετε, να γίνεστε προπονητής οδηγών. Πώς ξεκίνησε αυτό το πάθος για τη διδασκαλία;
Επέτρεψε μου να πω ότι ξέρω αρκετούς οδηγούς που είναι τρομερά ικανοί και γρήγοροι, όμως δεν μπορούν να προπονήσουν κάποιον και να τον καθοδηγήσουν σωστά. Δεν θέλω να πω ονόματα, αλλά ήμουν αρκετά χρόνια διευθυντής σχολής οδήγησης στην Ferrari και είδα αρκετά. Πρέπει να έχεις το πάθος και να είσαι ικανός να το μεταφέρεις σε όποιον ή όποια προπονείς. Είναι πολύ σημαντικό το πώς επικοινωνείς με τους ανθρώπους και πρέπει να βρεις το σημείο της κατανόησης. πρέπει να δώσεις τη σωστή συμβολή τη σωστή στιγμή, ειδικά όταν κάθεσαι δίπλα τους και οδηγούν στο όριο.
Είναι αρκετά περίπλοκο. Και για μένα είναι υπέροχο να προπονώ. Ανακάλυψα ότι μου αρέσει πολύ να κάνω αυτό το είδος εργασίας. Τώρα, ξέρετε, διαχειρίζομαι πέντε οδηγούς της Emil Frey Racing στο Ferrari Challenge και σε κάθε αγώνα, τους προπονώ όλους. τους δίνω τη σωστή εικόνα για το τι πρέπει να κάνουν, κ.λπ., κ.λπ. Οπότε είμαι χαρούμενος. Μου αρέσει.
Έτσι, σήμερα η επίσημη ιδιότητά σας στους αγώνες είναι η προπόνηση των οδηγών της Ferrari Challenge.
Ναι, βέβαια εκτός από αυτό έχω και τη δική μου μικρή σχολή οδήγησης για ιδιώτες που θέλουν να πάνε στην πίστα. Έχουμε μια-δυο Ferrari όπου μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για τους ανθρώπους που πρώτα μελετούν, ύστερα δημιουργούμε online μαθήματα οδήγησης αγώνων και ξεκίνησαν ότι είναι δύο ώρες. Στη συνέχεια, κάνουν μια κλήση ζουμ μαζί μου. Εμβαθύνουμε στην τεχνική πλευρά και στη συνέχεια πηγαίνουμε στην πίστα και κάνουμε, ξέρετε, μια μέρα στην πίστα όπου μπορούν πραγματικά να εφαρμόσουν στην πίστα αυτά που έμαθαν στη θεωρία. Ξέρετε, με εμένα να κάθομαι δίπλα, ναι, είναι ωραία. Μου αρέσει να το κάνω αυτό.
Αυτός είναι λοιπόν ο απώτερος στόχος του DS Performance Driving, να μετατρέψει τους συνηθισμένους οδηγούς σε υψηλότερο επίπεδο και να μεγιστοποιήσει τις δυνατότητές τους.
Σωστά. Ναι.
Ήσασταν ως νεαρός στη σχολή Dino Ferrari. Έχετε εκπροσωπήσει τη Ferrari σε αγώνες. Έχετε διδάξει για τη Ferrari. Πόσο περήφανος είναι ο Ντομένικο Σκιαταρέλα για τον εαυτό του;
Είμαι περήφανος γιατί τα κατάφερα χωρίς καμία υποστήριξη από κανέναν, ήταν μόνο ο πατέρας μου σίγουρα. Μπόρεσα να φτάσω στην F1, η οποία για πολλούς οδηγούς είναι ένα όνειρο. Αλλά δεν ξέρω πώς βρήκα τον τρόπο να φτάσω εκεί. Ειλικρινά μιλώντας, γι’ αυτό κατά κάποιο τρόπο είμαι περήφανος. Αλλά φυσικά, όταν είσαι εκεί και γνωρίζεις τις δυνατότητές σου, τότε θέλεις να έχεις περισσότερα. Θέλεις να πετύχεις περισσότερα. Και ποτέ δεν είχα την πραγματική ευκαιρία, πάντα έτρεχα με ένα παλιό σασί ή με τον παλιό κινητήρα. Ποτέ δεν είχα το καλό υλικό για να κοντράρω πραγματικά τους ανταγωνιστές μου. Αλλά και πάλι, είμαι περήφανος. δεν μπορώ να αλλάξω το παρελθόν και όλα είναι μια χαρά.
Έτσι, για ένα πιο διασκεδαστικό κλείσιμο της συζήτησής μας, θέλω να κάνω μερικές πιο γρήγορες ερωτήσεις. Ποιο ήταν το αγαπημένο σας αυτοκίνητο που οδηγήσατε ποτέ σε οποιαδήποτε σειρά αγώνων, οποιαδήποτε χρονιά;
Tο αυτοκίνητο που έχω ακόμα στην καρδιά μου ήταν η Ferrari 333 SP όπου με τον (Άλεξ) Κάφι και τον (Άλαν) Μακνίς ξεκινήσαμε από την πρώτη σειρά στις 24 ώρες της Daytona και δεν κερδίσαμε τον αγώνα επειδή ανατινάξαμε τον κινητήρα. Ένα αυτοκίνητο με απίστευτο ήχο καθώς είχε κινητήρα V12 της Ferrari από την Formula 1. Αισθανόμουν πραγματικά πολύ καλά με αυτό το αυτοκίνητο. Και δυστυχώς χάσαμε το πρωτάθλημα IMSA επειδή η κατανάλωση καυσίμου ήταν λίγο υψηλή. Αλλά ναι η Ferrari 333 SP. Και σε έναν τρίωρο αγώνα θα έπρεπε να κάνουμε στα τελευταία πέντε λεπτά, ένα είδος «splash and go», γιατί αλλιώς θα μέναμε καύσιμα.
Και ενώ ήμουν συνεχώς πρώτος, έπεφτα στο τέλος στην 2η, 3η, 5η θέση. Τότε ο (Tζιουλιάνο) Μικελότο εκείνη την εποχή ήταν ο υπεύθυνος για τους κινητήρες. Δεν ήταν σε θέση να εξοικονομήσει πέντε λεπτά καυσίμου σε τρεις ώρες. Ήμασταν ήδη στο όριο και είπε, συγγνώμη, Mimmo, δεν μπορώ να κάνω περισσότερα από αυτό. Πρέπει να επιβραδύνεις. Είπα, εντάξει, αλλά αν επιβραδύνω θα με προσπεράσουν. Αλλα και πάλι, στην ερώτησή σου, ναι, η Ferrari 330 SP για μένα ήταν ένα από τα καλύτερα αυτοκίνητα.
Ποιος ήταν ο αγαπημένος σας συμπαίκτης;
Ο αγαπημένος μου συμπαίκτης ήταν ο Εμανουέλε Νασπέτι. Περάσαμε τρία, τέσσερα χρόνια στην Αμερική. Είμαστε ακόμα πολύ καλοί φίλοι. Είμαστε σαν αδέρφια και κρατάμε επαφές.
Ποιος ήταν ο αγαπημένος σας αντίπαλος;
Λοιπόν, σίγουρα, αν επιστρέψουμε στην F1, 100% ο Μίκαελ Σουμάχερ. Σίγουρα αγωνιζόταν με την Benetton, με τη Ferrari, με σούπερ ομάδες. Αλλά και πάλι, όπως είπα και πριν, το επεισόδιο όταν ήρθε στην Αργεντινή σε μένα ήταν πραγματικά τιμή, που ήμασταν και φίλοι για μένα ήταν ένα είδος ουάου. Ήρθε να με ρωτήσει, τι νομίζεις; Γι’ αυτό λέω τον Σουμάχερ, γιατί νομίζω ότι για μένα μετά τον Σένα ήταν ένας από τους κορυφαίους οδηγούς στον κόσμο.
Τώρα σε κάτι πιο πρόσφατο. Πιστεύετε ότι η Ferrari με τον σημερινό συνδυασμό των Χάμιλτον, Λεκλέρ και Βασέρ θα κερδίσει ξανά στη Formula 1;
Όχι. Για μένα σίγουρα πρέπει να έχεις έναν ηγέτη, σίγουρα, πρέπει να έχεις και καλούς οδηγούς. Και νομίζω ότι ο Σάρλ είναι καλός οδηγός. Ο Λιούις ήταν πολύ καλός οδηγός, ακόμα κι αν δεν είναι ο αγαπημένος μου. Όμως στην Formula 1 πρέπει και να εξελίσσεις σωστά το μονοθέσιο. Η McLaren το κατάφερε με σταθερή πρόοδο, ενώ η Ferrari δεν βελτιώνεται σωστά. Ίσως φταίει η πολυπλοκότητα και η πολιτική μέσα στην ομάδα κάτι που δεν βλέπεις στην Mclaren. Αντίθετα, στο πρόγραμμα Hypercar, δύο άνθρωποι – ο Αντονέλο Κολέτα και ο Αμάτο Φεράρι – πήραν τις σωστές αποφάσεις, χωρίς παρεμβάσεις, και πέτυχαν. Αυτό δείχνει πως η επιτυχία έρχεται όταν υπάρχει ξεκάθαρη ηγεσία και στόχος.
Ποιος πιστεύετε ότι θα κερδίσει φέτος το πρωτάθλημα; Ο Λάντο Νόρις ή ο Όσκαρ Πιάστρι;
Κατά την γνώμη μου ο Όσκαρ Πιάστρι. Αν και δεν είμαι τεράστιος φαν του με έχει εντυπωσιάσει. Είναι πραγματικά ήρεμος και ψυχρός ειδικά όταν υπάρχει μια δύσκολη κατάσταση, σε αντίθεση με τον Λάντο που είναι λίγο πιο ενθουσιώδης, φροντίζει περισσότερο τον τρόπο ζωής του γύρω από την F1. Μπορεί να κάνω λάθος αλλά θα πόνταρα στον Όσκαρ.
Εντάξει, λοιπόν, για το τελευταίο μέρος θα πω μερικά ονόματα και θέλω να τα περιγράψετε με μία λέξη. Έχουμε μιλήσει γι’ αυτούς με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Θέλω να περιγράψετε με μία λέξη τον Άλεξ Ζανάρντι.
Υπερήρωας!
Μίκα Χάκινεν
Ψυχρός.
Ζακ Βιλνέβ
Εκκεντρικός.
Μίκαελ Σουμάχερ
Προσηλωμένος
Αίρτον Σένα
Θεός!
Και τέλος ο πιο σημαντικός από όλους, Ντομένικο Σκιαταρέλα
Μαχητής!
Σας ευχαριστώ πολύ για την κουβέντα και ελπίζω να την ευχαριστηθήκατε!
Την ευχαριστήθηκα πάρα πολύ, εγώ ευχαριστώ!
