Η Εθνική Ελλάδας είναι γεγονός πως έχει γεμίσει με υπερηφάνεια τους απανταχού Έλληνες φιλάθλους στο άθλημα του μπάσκετ, με τις επιτυχίες της από το «έπος» του 1987 και έπειτα. Ωστόσο, τα τελευταία 16 χρόνια η ομάδα αντιμετωπίζει την «κατάρα» του αποκλεισμού στην προημιτελική φάση των EuroBasket, μια «κατάρα» που καλείται να ξορκίσει απόψε απέναντι στην Λιθουανία.

Η τελευταία μεγάλη διάκριση για την Εθνική ομάδα ήταν η κατάκτηση του χάλκινου μεταλλίου στο EuroBasket του 2009, που έλαβε χώρα στην Πολωνία, απέναντι στην εθνική ομάδα της Σλοβενίας. Έκτοτε η «γαλανόλευκη» αγνοεί πλήρως της είσοδο στην «ζώνη» των μεταλλίων, με το κακό σερί να ξεκινά από το EuroBasket του 2011 στην Λιθουανία.

Γαλλία – Ελλάδα 64-56: Το «πρώτο αίμα» στην Λιθουανία

Η Εθνική εμφανίστηκε ανανεωμένη μετά την αποχώρηση αρκετών βασικών παικτών της προηγούμενης δεκαετίας. Με τον Ηλία Ζούρο στον πάγκο, έδειξε μαχητικό πρόσωπο αλλά και έλλειψη χημείας. Στα προημιτελικά βρήκε μπροστά της τη Γαλλία του Τόνι Πάρκερ, που εκείνη την περίοδο βρισκόταν σε ανοδική πορεία. Το ματς ήταν κλειστό, με χαμηλό σκορ, αλλά η Ελλάδα έμεινε χωρίς λύσεις στην επίθεση, γνωρίζοντας την ήττα με 64-56. Ένα πρώτο σημάδι ότι η μετάβαση στη νέα εποχή δεν θα ήταν εύκολη.

Την ψυχρολουσία του 2011 ακολούθησε η απόλυτη αποτυχία το 2013 με προπονητή πλέον τον Αντρέα Τρινκέρι. Αν και η ομάδα έδειξε καλά χαρακτηριστικά με αντιπάλους όπως η Τουρκία και η Ρωσία δεν είχε την ανάλογη συνέχεια στην διοργάνωση.

Στη δεύτερη φάση ομίλων, η ήττα από την Κροατία σήμανε τον αποκλεισμό πριν από τα νοκ-άουτ. Για πρώτη φορά μετά από χρόνια, η Ελλάδα δεν βρέθηκε καν στην οκτάδα – ένα χτύπημα στο γόητρο και απόδειξη ότι η συνέχεια χρειαζόταν πιο ουσιαστική ανανέωση.

Ελλάδα – Ισπανία 71-73: Η τιτανομαχία με τον Γκασόλ

Με τον Φώτη Κατσικάρη στον πάγκο και έναν κορμό παικτών έμπειρων και αποφασισμένων, η Ελλάδα έφτασε αήττητη στους «8» του EuroBasket 2015 που διεξήχθη στην Γαλλία . Εκεί, όμως, την περίμενε η Ισπανία του Πάου Γκασόλ. Σε ένα παιχνίδι που κρίθηκε στις λεπτομέρειες, η Εθνική πάλεψε στα ίσια, αλλά λύγισε στο τέλος με 73-71. Ο Γκασόλ ήταν ασταμάτητος, ενώ η Ελλάδα πλήρωσε μερικές κακές επιλογές στα τελευταία λεπτά. Ήταν μια ήττα που πίκρανε, γιατί η ομάδα είχε δείξει πως μπορούσε να φτάσει πιο ψηλά.

Ελλάδα – Ρωσία 69-74 (2017): Η απόλυτη χαμένη ευκαιρία απέναντι στην Ρωσία στην Κωνσταντινούπολη

Σε μια διοργάνωση που ξεκίνησε με την αποχώρηση του Γιάννη Αντετοκούνμπο από την προετοιμασία, λόγω τραυματισμού, και με τον Κώστα Μίσσα στην άκρη του πάγκου. Η «επίσημη αγαπημένη» είχε πολύ κακή απόδοση και γνώρισε την ήττα απέναντι σε Γαλλία και Σλοβενία, ενώ την πρόκριση στην φάση των «16» την έδωσε μια νίκη απέναντι στην Πολωνία ,με τον Νικ Καλάθη να πραγματοποιεί μαγική εμφάνιση.

Στη φάση των «16», η Εθνική πραγματοποίησε ίσως την καλύτερη εμφάνισή της στη διοργάνωση, αποκλείοντας τη Λιθουανία. Το κλίμα ήταν θετικό, η ψυχολογία ψηλά. Στους προημιτελικούς με τη Ρωσία, όμως, επανήλθαν τα γνωστά προβλήματα. Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα προηγήθηκε ακόμα και με διψήφια διαφορά, δεν διαχειρίστηκε σωστά το προβάδισμα. Οι Ρώσοι, με τον Σβεντ να παίρνει πρωτοβουλίες και να «σκορπίζει» κάθε αμυντικό σύστημα της ελληνικής ομάδας, γύρισαν το ματς και κέρδισαν με 74-69. Η αίσθηση ήταν ότι η Εθνική πέταξε μια μεγάλη ευκαιρία να βρεθεί επιτέλους στην «ζώνη» των μεταλλίων.

Ελλάδα – Γερμανία 96-107 (2022): Τα όνειρα για μετάλλιο και η προσγείωση από την Γερμανία

Η παρουσία του Γιάννη Αντετοκούνμπο σε συνδυασμό με το πιο πλήρες ρόστερ μετά την «χρυσή» διετία 2005-2006 σκόρπισε ενθουσιασμό σε άπαντες. Η Ελλάδα κυριάρχησε στη φάση των ομίλων, κάνονοντας το 5/5 επικρατώντας απέναντι σε δύσκολους αντιπάλους όπως η Κροατία και η Ιταλία και απέκλεισε την μαχητική Τσεχία στους «16».

Όμως, στον προημιτελικό με τη διοργανώτρια Γερμανία, όλα κατέρρευσαν. Παρά το εντυπωσιακό επιθετικά πρώτο ημίχρονο, η γερμανική ομάδα σκόραρε από την γραμμή των 6,75 με κάθε τρόπο. Με την πλειοψηφία των σουτ να είναι ελεύθερα παίκτες όπως ο Ματίας Όμπστ και ο Βάγκνερ πέτυχαιναν πόντους κατά ριπάς. Η άμυνα κατέρρευσε και το σκορ εκτοξεύτηκε.

Η Εθνική έκλεισε προηγούμενη στο σκορ το ημίχρονο με ένα απίθανο buzzer-beater του Κώστα Σλούκα πίσω από το κέντρο, αλλα στο δεύτερο μέρος η απόλυτη κυριαρχία των «πάντζερ» στα ριμπάουντ δεν έδωσαν περιθώριο στο αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα να μείνει στην αναμέτρηση. Το τελικό 107-96 ήταν σκληρό, με τον Γιάννη να παλεύει μόνος του απέναντι σε ένα καλοστημένο σύνολο. Η απογοήτευση ήταν τεράστια, γιατί η ομάδα έδειχνε ικανή για μετάλλιο.

Η «κατάρα» που δεν λέει να σπάσει

Για περισσότερα από δέκα χρόνια, η Εθνική Ελλάδος μπάσκετ φαίνεται να βρίσκεται εγκλωβισμένη σε έναν φαύλο κύκλο αποκλεισμών στα προημιτελικά. Παρά τα μεγάλα ονόματα, τις ελπίδες και τις κατά καιρούς καλές εμφανίσεις, το πολυπόθητο «βήμα παραπάνω» δεν έχει έρθει. Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι αν η νέα γενιά και η σταθεροποίηση γύρω από έναν κορμό θα μπορέσουν να «σπάσουν» την κατάρα των «8» και να επαναφέρουν την Εθνική στην ελίτ της Ευρώπης.

Απόψε λοιπόν, η ομάδα καλείται επιτέλους να κάνει το αποφασιστικό βήμα. Γιατί όσο κι αν οι πορείες ως τα προημιτελικά δείχνουν σταθερότητα, η Ελλάδα έχει μάθει να μετρά την επιτυχία της με μετάλλια – και αυτά λείπουν εδώ και πολύ καιρό.