Το MPS Motorsports γυρίζει τον χρόνο πίσω, στην τελευταία νίκη του θρυλικού Ayrton Senna, στην Αδελαΐδα.
Το αρχικό άρθρο γράφτηκε το 2024
Φέτος συμπληρώθηκαν 30 χρόνια από τον άδικο χαμό του Ayrton Senna. Ενός ανθρώπου που σήμανε πολλά για πολλούς. Χιλιάδες επί χιλιάδων αφιερώματα, τόνοι άρθρων για το μεγαλείο του, μια σειρά του Netflix που βγαίνει όπου να ναι και στην μέση μια πλέον μυθική φιγούρα που άφησε το στίγμα του, τις περισσότερες φορές για καλό. Όμως μέσα σε όλα αυτά υπάρχει ο αριθμός των νικών του . Σαράντα μία νίκες.
Πολλές από αυτές είναι συνέχεια μπροστά στις οθόνες μας. Βραζιλία 1991, Ιαπωνία 1988, Πορτογαλία 1985, Ευρώπη 1993 και πάει λέγοντας… Όλες τους διαμάντια της ιστορίας! Ένας μαέστρος πραγματικός. Παρόλα αυτά μερικές φορές μια από τις πιο σημαντικές νίκες της καριέρας του περνάει λίγο στο παρασκήνιο… Ο λόγος για την 41η και τελευταία νίκη του. Αυτή που ήρθε στο Αυστραλιανό Γκραν Πρι του 1993. Μια νίκη που σήμανε πολλά…
Η -όχι και τόσο απλή- κατάσταση των πραγμάτων
Η σεζόν του 1993 (τελευταία για τα τεχνολογικά υποβοηθούμενα μονοθέσια καθώς για το 1994 είχαν απαγορευτεί εφευρέσεις όπως το Active Suspension) στα χαρτιά φαίνεται απλή υπόθεση. Ο Alain Prost κατέκτησε τον 4ο και τελευταίο τίτλο της καριέρας του με άνεση, καταγράφοντας 7 νίκες και 13 Pole Position σε 16 αγώνες, χάρη στην πανίσχυρη Williams FW15C. Όμως τα πράγματα στην πραγματικότητα δεν ήταν τόσο απλά. Θα μείνουμε μόνο στα βασικά καθώς η γενικότερη τριετία 1992-1994 έχει τόσες πολλές ιστορίες εντός και εκτός πίστας που θα ήταν κρίμα να μην τους αφιερώσουμε τον πρέποντα χρόνο στο μέλλον.
Η χρονιά ξεκίνησε με έναν Ayrton Senna αρκετά δυσαρεστημένο και αβέβαιο όσον αφορά την συμμετοχή του στο πρωτάθλημα. Ο λόγος; Ότι παρά τον διακαή πόθο του που ήταν μια θέση στην παντοκρατορία της Williams, έμαθε στα τέλη του 1992 ότι το αντίπαλό του δέος ονόματι Alain Prost, όχι μόνο είχε «καπαρώσει» την θέση, αλλά είχε στο συμβόλαιό του βέτο που απαγόρευε στην ομάδα να προσλάβει για teammate του τον Βραζιλιάνο.
Έτσι και με την Mclaren να έχει αβέβαιο μέλλον καθώς λόγω της αποχώρησης της Honda από την F1 στο τέλος του 1992 κατέληξε με κινητήρες Ford σημαντικά κατώτερους από τους αντίστοιχους Renault που είχε η Williams, ο Senna σκεφτόταν να μην τρέξει καν στην σεζόν. Χαρακτηριστικά η Mclaren είχε ήδη προσλάβει τον νεαρό ακόμα Mika Hakkinen ως 3ο οδηγό και θα είχε θέση στην ομάδα μαζί με τον νεοαφιχθέντα Michael Andretti σε περίπτωση που ο 3 φορές παγκόσμιος πρωταθλητής δεν συνέχιζε με την Mclaren. Όμως εντέλει ο Ron Dennis έκανε μια ιστορική προσφορά ενός εκατομμυρίου δολαρίων ανά αγώνα στον Senna και ο Βραζιλιάνος πείσθηκε να συνεχίσει, ενώ παράλληλα συνέχιζε τις έντονες προσπάθειες μετακόμισης στην Williams για το 1994.
Στην Williams πάλι μετά το ναυάγιο των σχέσεων μεταξύ των αφεντικών της ομάδας Patrick Head και Sir Frank Williams και του πρωταθλητή για το 1992, Nigel Mansell η ομάδα έψαχνε για 2ο οδηγό, καθώς ο Βρετανός πήγε στην άλλη όχθη του Ατλαντικού και στο CART. Αυτός θα ήταν ο οδηγός δοκιμών της ομάδας Damon Hill, γιός του θρύλου και 2 φορές παγκόσμιου πρωταθλητή Graham. Ο Χιλ είχε εκτός από την δουλειά του test driver στην Williams, σχετικά λίγη εμπειρία στην F1, καθώς είχε μόλις λίγους αγώνες με την ιστορική Brabham, στην τελευταία χρονιά της ομάδας, η οποία μάλιστα «φαλήρησε» μετά το Ουγγρικό GP εκείνης της χρονιάς, όμως τα αφεντικά αξιολογώντας την πολύτιμη συνεισφορά του στην ομάδα τα έτη 91-92 του έδωσαν την ευκαιρία.
Αλλού στο grid ξεχώριζε η Benetton η οποία είχε ανοδική πορεία χάρη στο τεράστιο ταλέντο και τις ικανότητες του Michael Schumacher ο οποίος έμπαινε στην μόλις 2η πλήρη σεζόν του έχοντας «σπάσει το ρόδι» καθώς πήρε την πρώτη του νίκη στο Βελγικό GP του 1992, ενώ δίπλα του είχε τον πολύπειρο Riccardo Patrese ρέκορντμαν τότε σε συμμετοχές . Παράλληλα στην Ferrari, η οποία είχε διανύσει δύο δύσκολα χρόνια (και spoiler alert θα διένυε άλλη μια κάκιστη χρονιά) το δίδυμο Jean Alesi – Gerhard Berger θα ξεκίναγε μια κοινή πορεία η οποία θα κράταγε έως και το 1997 (96-97 στην Benetton) ενώ αλλού στο grid ξεκίναγε την μακρά πορεία της η ομάδα της Sauber που έκανε ντεμπούτο στο άθλημα εκείνο το έτος, με το πολλά υποσχόμενο (τότε) δίδυμο των JJ Lehto και Karl Wendlinger.
Μια άνιση -από την αρχή- μάχη
Η σεζόν ξεκίνησε σχεδόν τέλεια για τον Senna. Ο Βραζιλιάνος μπορεί να μην κατάφερε να κερδίσει στον εναρκτήριο αγώνα στην Νότιο Αφρική καθώς παρά το αρχικό του προβάδισμα, έχασε από την ανώτερη FW15C του Prost, αλλά μετά και τον 6ο αγώνα της σεζόν που ήταν το Γκραν Πρι του Μονακό, ο Ayrton είχε κερδίσει 3 αγώνες και προηγούταν στο πρωτάθλημα με 42 βαθμούς έναντι 37 του Γάλλου. Ανάμεσα σε αυτές τις νίκες ήταν και ο επικός χορός του στο βρεγμένο Ντόνινγκτον όπου είχε τον ομολογουμένως καλύτερο πρώτο γύρο στην ιστορία της F1.
Βλέπετε η MP4/8 ήταν τεχνολογικά αρκετά ανεπτυγμένη και διέθετε ένα πολύ καλό σασί, εφάμιλλα ίσως της Williams. Όμως η γκρίνια δεν έφευγε. Ειδικά για το γεγονός ότι η Mclaren είχε κατώτερους κινητήρες Ford από την Benetton, η οποία ήταν η εργοστασιακή ομάδα της Ford, σε αντίθεση με την «πελάτισσα» Mclaren. Έτσι για το πρώτο μέρος της σεζόν το spec κινητήρων ήταν ένα κλίκ πίσω, παρά το γεγονός ότι αυτός ήταν που κέρδιζε και αποτελούσε την μεγαλύτερη απειλή για τις Williams. Μιλάμε για διαφορά περίπου 100 άλογα από το spec του κινητήρα Ford HBA7 V8 της Mclaren μέχρι τον Renault RS5 V10 της ομάδας του Sir Frank. Μέχρι να πάρει την «άδεια» για υψηλότερα spec μετά το Βρετανικό GP… ήταν ήδη αργά.
Απόσπασμα από την μάχη των Senna – Prost στο Σίλβερστοουν το 1993, όπου φαίνεται η διαφορά ιπποδύναμης μεταξύ Ford και Renault
Στην συνέχεια ένα σερί 8 αγώνων χωρίς βάθρο (4 εξ αυτών χωρίς βαθμολόγηση) σε συνδυασμό με τέσσερις σερί νίκες του Prost, έθεσε τον Senna εκτός της οποιασδήποτε διεκδίκησης τίτλου, με τον Βραζιλιάνο να μην ξανακερδίζει μέχρι τον προτελευταίο αγώνα της σεζόν στην Ιαπωνία, όταν και πλέον ο Γάλλος είχε ήδη κλειδώσει τον τίτλο και μαθηματικά και ήδη είχε ανακοινώσει την απόσυρσή του. Το τελευταίο ήταν απότοκο της συμφωνίας της Williams με τον Βραζιλιάνο για το 1994 (επιτέλους για τον Βραζιλιάνο) καθώς το βέτο που είχε ο Γάλλος ίσχυε για ένα μόνο έτος. Έτσι παρά το γεγονός ότι είχε διετές συμβόλαιο, βλέποντας τον διακαή πόθο του Sir Frank αλλά και του Senna για «ένωση δυνάμεων» αποφάσισε ότι 4 πρωταθλήματα και 51 νίκες ήταν αρκετές…
Φυσικά όλα αυτά έχουν πολλά «στρώματα» ίντριγκας και λεπτομέρειας. Δεν έχω «ξύσει» ούτε καν την κορυφή του παγόβουνου, αλλά αυτά πρέπει κάποιος να τα γνωρίζει, αν δεν τα ξέρει ήδη…
Η μακρινή Αυστραλία, χώρος παράστασης …
Φτάνοντας στην Αδελαΐδα για τον τελευταίο αγώνα της χρονιάς, όλοι στην Mclaren ήξεραν ότι αυτός δεν ήταν απλά ένας ακόμη αγώνας… Ήταν ο τελευταίος του Ayrton για την ομάδα. Έληγε μια συνεργασία που όλοι λάτρεψαν τον Βραζιλιάνο και αυτός την ομάδα. Μια συνεργασία που έδωσε 3 πρωταθληματα οδηγών και άλλα τόσα κατασκευαστών και 35 νίκες. Όπως περιγράφει ο Jo Ramirez συντονιστής ομάδας στην Mclaren επί 40 έτη και στενός φίλος του Senna: «Για μένα ήταν από τα καλύτερα Γκραν Πρι της ζωής μου, πολύ συναισθηματικό» Εκείνο το τριήμερο ξεχάστηκαν όλα. Γκρίνιες, φωνές διαπραγματεύσεις, στεναχώρια, προβλήματα… Όλοι και πρώτος από όλους ο Ayrton ήξερε ότι αυτός ο αγώνας ήταν ξεχωριστός. Και θα φρόντιζε να τον κάνει ακόμα περισσότερο ξεχωριστό.
Ήταν μαγευτικός στις κατατακτήριες! Έχοντας απέναντί του μια πανίσχυρη Williams που είχε 24 σερί Pole Position, όχι μόνο πήρε την πρώτη του Pole της χρονιάς και 62η της καριέρας του, αλλά το 1:13:371 ήταν πάνω από 4 δέκατα ταχύτερο από τον 2ο Prost και τον 3ο Hill! Ήταν η πρώτη Pole για κινητήρα Ford Cosworth μετά τον Keke Rosberg στο GP Βραζιλίας 10 χρόνια πριν, το 1983!!! Ήδη ο Βραζιλιάνος έθετε τα θεμέλια μιας ιστορικής επιτυχίας…
«Όταν ήμασταν σχεδόν έτοιμοι για να αρχίσει ο αγώνας, ο Ayrton καθόταν στο αυτοκίνητο και με φώναξε προς το μέρος του. Στην πραγματικότητα ήθελε απλώς να μου μιλήσει, αλλά χωρίς να τον ακούσουν στην ενδοσυνεννόηση της ομάδας. Ο Ayrton έπιασε το χέρι μου πολύ δυνατά και με τράβηξε προς το κόκπιτ. Μου είπε πως το έβρισκε πολύ περίεργο που το έκανε για τελευταία φορά με την Mclaren.» εξομολογήθηκε ο Ramirez στο Motorsport Magazine.
«Του είπα, ‘Δεν χρειάζεται να σου τονίσω πόσο σημαντικός είναι για εμάς αυτός ο αγώνας’.» Βλέπετε εκτός από το ότι ήταν ο τελευταίος αγώνας του Βραζιλιάνου με την ομάδα, εάν κατάφερνε να νικήσει, η Mclaren θα γινόταν επίσημα η ομάδα με τις περισσότερες νίκες στην ιστορία της F1, ξεπερνώντας την Ferrari, με τις δύο ομάδες να έχουν από 103 νίκες μέχρι την εκκίνηση…
«Είπα στον Ayrton, ‘Εάν κερδίσεις θα σε αγαπώ για πάντα!’» τόνισε ο Ramirez. «Μπορούσα να δω ότι τα μάτια του ήταν υγρά. Ανησυχούσα στην διάρκεια του αγώνα μήπως τον φόρτισα υπερβολικά συναισθηματικά!»
Δεν χρειάστηκε όμως να ανησυχήσει πολύ, ούτε αυτός ούτε η ομάδα. Ο Ayrton ήταν σαν «δαιμονισμένος» πίσω από το τιμόνι. Στο τέλος του πρώτου γύρου ήταν ήδη πάνω από ένα δευτερόλεπτο μπροστά από τον Prost. Συνέχισε να ανοίγει την διαφορά και να δείχνει ασταμάτητος, κόντρα στις Williams, τις Benetton και τις Ferrari! Έχασε την πρωτοπορία μόνο για λίγους γύρους στην διάρκεια των Pit stop όμως γρήγορα την ανέκτησε παίρνοντας με τεράστια άνεση την τελευταία (όπως αποδείχθηκε νίκη της καριέρας του πάνω από 9 δευτερόλεπτα μπροστά από τον 2ο Prost, ο οποίος ομολογουμένως μάλλον σκεφτόταν την επερχόμενη «σύνταξή» του και ίσως να μην προσπάθησε ιδιαίτερα να αντισταθεί. Το βάθρο συμπλήρωσε ο Damon Hill με την 2η Williams 33 δευτερόλεπτα πίσω από τον νικητή Senna!
Η συμφιλίωση των μεγάλων εχθρών
Η μεγαλύτερη έκπληξη όμως δεν έγινε εντός πίστας. Έγινε λίγες στιγμές μετά στο βάθρο ο Senna έκανε μια κίνηση που ξάφνιασε τους πάντες ακόμα και τον ίδιο τον Prost. Τράβηξε από το χέρι τον άλλοτε τεράστιο αντίπαλό του και σε μια κίνηση απόλυτου σεβασμού για την καριέρα του αλλά και συμφιλίωσης τον ανέβασε μαζί του στο πρώτο σκαλί του βάθρου!!
Οι δύο οδηγοί συνέχισαν να μιλούν σύμφωνα με τα όσα έχουν ειπωθεί από τον Γάλλο «μια-δυό φορές την εβδομάδα» κυρίως για αγωνιστικά ζητήματα όπως η ασφάλεια. Μάλιστα αμφότεροι έλαβαν μέρος στον πρώτο αγώνα Καρτ Elf Masters στο τέλος του έτους, όπου έλαβε χώρα και η τελευταία μεταξύ τους μονομαχία εντός πίστας και οι σχέσεις των δύο οδηγών συνέχισαν να βελτιώνονται μέχρι τα τραγικά γεγονότα της 1ης Μαίου του 1994, με τον Prost να πιστεύει πως «εν καιρώ ίσως γινόμασταν και φίλοι»…
Υ.Γ Ένα fun fact είναι πως ο Ron Dennis έκανε τα πάντα για να μεταπείσει τον Senna ώστε να παραμείνει στην Mclaren. Ακόμη και την στιγμή των πανηγυρισμών μετά την νίκη του στην Αδελαίδα του είπε χαρακτηριστικά «Ποτέ δεν είναι αργά να αλλάξεις γνώμη» παρά το γεγονός ότι ο Ayrton είχε ήδη υπογράψει συμβόλαιο με την Williams και ήδη είχε ανακοινωθεί η μετακίνησή του. Μέχρι και τον στενό του φίλο Ramirez επιστράτευσε όμως ο Senna είχε ήδη πλήρη επίγνωση του τι ήθελε. Κρίμα που δεν προλάβαμε να δούμε τα πιθανά αποτελέσματα αυτής της συνεργασίας…